Friday, December 18, 2009

Evangelium Januari 1010

Jamita Evangelium tu Advent 2 Minggu,
06 Desember 2009
Maleakhi 3: 1-5.
Naeng Roma Tuhan i
I. Patujulo

Kitab Maleakhi ima kitab na mansai ringkas ala holan 3 pasal do, alana dua pasal na parpudi digabung do gabe sada. Kitab on pe ditempathon di ujung ni Padan na Robi. Alani i ma gok halak na cenderung mandok Kitab on ndada pola porlu, ala termasuk kitab Nabi kecil parpudi jala inganan kitab on pe, hurang tangkas do. Alai boi do hita mandok, hurang tangkas pe inganan ni kitab on, dison ma tarida ajaran na mansai porlu taringot tu sikap dohot sangkap ni Debata na umuli tu angka ruasNa.

Di taon 722 SM Israel Utara ditaluhon bangso Asyur, akhirna halak Israel diangkut tu habuangan. Di taon 587 SM Jehuda /Isarel Selatan ditaluhon Babilonia dohot halak Jehuda diangkut tu habuangan. Di antara tahun 538-444 SM, angka halak Jehuda mulak ma sian habuangan. Hape Maleakhi manggurithon buku on di taon 440 SM do. Sian on ma boi botoonta, Maleakhi manurat buku on tu angka halak Jehuda na mulak sian habuangan. (hata 'Israel' di ayat 1 patuduhon mansai tangkas, ditujuhon tu angka halak na mulak sian habuangan).
II. Hatorangan

Turpukta na pinasahat ni panurirang Maleakhi ima taringot tu pangaradeaon ni na porsea na laho manomunomu haroro ni Tuhan i. Adong manang na piga sipamanathonta umboto aha na masa andorang so harorona i, ise na ro manjoloani, jala songon dia ma sikap ni jolma na lao manjangkhon i jala sadihari ma masa haroroNa i.

1. Na porlu taingot, sian mulana nunga disuarahon panurirang Maleakhi hian, ia holong ni roha ni Debata manongtong do tu bangsoNa. Dipaingot do bangsona marhite na manggargai sejarah pambahenan ni Debata. Nasida do dihaholongi, jala dipillit Debata marhite pamilliton Debata tu bangso ni si Jakkob. Jala molo diida sian Padan na Imbaru, lumbalumba ni si Maleakhi on nunga di gohi di na ro Debata tu portibi on dibagabaga hatutubu ni si Palua di bara ni pinahan na di Betlehem i. Holan i do haroroNa, dipatuduhon jumolo marhite suruanNa, dungi haroroNa tu bagas Joro.

Sian i adong na menarik botoonta. Ise do suruan na i, jala aha ma ulaonna. Beasa Tuhan i ro mamongoti bagas joro? Jala songon dia do sikap ni bangso i marnida i, jala boha bangso i margogo manjalo haroro ni Tuhan i? Dison digombarhon ia haroroNa, hapapatar ni holong ni rohana ndang patupa haluaon na universal tu portibi on, tu saluhut manusia dohot tu saluhut na tinompa, alai terbatas holan tu angka na badia na maimaima dibagas joro. ”Suruangku” ima sahalak suruan na manotas angka dalan, padohon angka abatabat di haroroni Debata.

2. Tangkas do dipatorang, ia harororo ni Tuhan i na manggohi sihol ni roha ni angka na porseai. Halak na porsea sian dirina patuduhon sihol ni haporseaonna naso margogo manjalo haroro ni Tuhan i, na ro paiashon jolma sian hatigoran ni portibi on. Domu tuson, denggan do ingotonta ende ni si Simeon, na targoar halak na bonar, jala na daulat, na maimaima di pangapul ni Israel, na niinganan ni tondi porbadia, na mandok di ngoluna, ” naso idaonna hamatean, ia so jolo diida Kristus, Tuhan i. Jala sumuang do sihol ni rohana dung diabing si Simeon posoposo ni Jesus i, dipuji ibana ma Tuhan i”. Haroro ni Tuhan i, boi do ditingki masa na jonok, di tingki na binuhul ni Tuhan i, di tingki na pinabotohon ni Tondi Porbadia. Jala halak na sahat manjangkon haroro ni Tuhan i, ima halak na rade mangaramoti habadiaonna, sihol ni rohana. On ma sikap ni na porsea na tangi di haroro ni Tuhan i. Haroro ni Tuhan i, songon panangko borgin do, ndang taboto sadiharina. Di ngolu si songonon ma ringkot sikap na dungo/waspada, dohot sikap na papitahon diri.

3. Di haroro ni Tuhan i, dijoloani do diharoro ni surusuruan ni Tuhan i, asa marhite haroroNa dirgak panaili ni bangsoNa, jala mangula ulaon na mangarade diri. Dison ma panurirang Maleakhi nunga mangalumbahon haroro ni patujolo ni Tuhan i. Tugas ni surusuruan i, padiri dalan ni Tuhan i (bdn. Johannes, patujolo ni Jesus), ” dungi tompu ma ro tumopot Joro ni Tuhan i, naniluluan muna dohot suruan ni parpadanan na hinalungunmuna.

4. Haroro ni Tuhan i ima papitahon halak na porsea asa songon sere dohot songon perak, siboan sipanganon tu Jahowa dibagasan hatigoran( ayat 3). Pelean na pita, ima pelan na dipelehon tu Jahowa dibagasan hatigoran. Pangantusion di na managam haroro ni Tuhan i, naeng ma ditogihon hita, asa mulak tu pangantusion naung adong hian sian mulana. On ma nian naeng mangula di ngolu ni angka na porsea na mamelehon peleanna tu Debata dibagasan hatigoran.

5. Molo lam jonok hita tu Debata, ingkon lam tahasiholi ma uhum, ingkon sialooonta ma angka pangarupa, angka parsibalik mata, dohot angka na asing ma maralo tu hata ni Debata. Ingon lam tahasiholi ma pajongjong uhum na tingkos tu angka na buro, tu na pogos dohot tu na mabalu di bagasan ngoluna.

III. Panimpuli

Haroro ni Debata sebagai panguhum di bagian kiasan Tradisional. Sungkun-sungkun taringot haroro ni Tuhan, ima gombaran kiasan perang (ay. 2a, lih. 2 Raja 10:4, Amos 5: 120, songon api, tukang, penatu, sabun panunsi dohot na asing, ima umpama na godang tarida di angka panurirang (bdn. Jes. 1:25); Jer. 6: 29-30; Jeh. 22: 17-22). Di buku Maleakhi, gambaran on patuduhon na Debata na naeng pamagohon sude kenajisan jala paiashon angka dakdanak Levi (ay. 2b-3; bdk. Za 13:9).

Sai dibandingkon panurirang do masa na naeng ro kurban para Levi demi Yehuda dohot Yerusalem dohot angka korban na pasonanghon Debata di tingki naung salpu. Masa ni Musa ima masa identifikasi na hurang denggan di hatiha i (bdn. Jer. 2:2; Jes. 63:9, bdk. Ams. 5:25; Jer. 7:22). Pemurnian dohot panjaloon korban Levi (ay. 2-4) patoranghon marasing tu ayat panimpuli di turpuk on, na mandok asa siula hajahaton diadili (Ay. 5; lih. 2:17c).

Debata gabe saksi sekaligus panguhum (pat. 2:14). Di haroroNai, masa ma angka panguhumon tu angka Malim na di bagas ni Debata, jala paiasonna ma nasida laho mangula ulaon na pinasahat ni Debata tu Nasida. Marasing do tu angka parsibalik mata manang partondung (bdn. 5 Musa 18:10-11; Jer. 27:9), sude kelompok na bertanggungjawab di hajahatan sosial digoari ma pangalangkup na manghatindanghon naso tingkos (bdn. 2: 11-16); angka uluan na paeleng uhum (bdn. 3 Musa 19:13; 5 Musa 24:14-15); angka halak na menindas angka na mambalu dohot na tading di lampin (bdn. Za 7:10); manang halak pangarupa (ay. 5b). Angka siula hajahatan sosial digombarhon sebagai halak naso mabiar mida Debata (ay. 5c).

Torop do halak nuaeng paimaima na binagabagahon ni Debata, ima suruan nanaeng ro lao paiashon manang papulikhon na ias sian naso ias. Apalagi tingki on hita Maradvent paduahon na manomunomu hatutubu ni Jesus. Nunga songon dia haradeaonta manjangkon partingkian i. Manang asal marpesta. Adong do tapanghilalahon haroro ni Jesus di rohanta ? Antong binsan sadihari dope ? Taparade ma dirinta na laho manjangkon Sipalua i laos manomunomu haroro ni Tuhan i. Tapaholang ma dirinta sian angka ulaon na maralo tu lomo ni roha ni Debata asa dibagasan roha na dame nang serep hita manjangkon haroro ni Sipalua i tu tongatonganta. Posma rohanta na sai donganan ni Debata do hita na lao manomunomu haroro ni Tuhan i. Amen.

Jamita Minggu Advent 3
Tgl. 13 Desember 2009
Lukas 13 : 23 - 30
Pdt. M. Lumban Gaol, S.Th
Parhobas di Kantor Pusat
Siulahon Hata i ma Hamu
Patujolo:
Matua sai dilului jolma do mangula ulaon na umneang, mardalan di nalapang laho manjalahi si dapothononna. Ise ma tutu olo marsompitsompit molo adong dope nalapang. Alai tung andul marasing do pardalanan ni halak naporsea mandapothon tumpal hangoluan i di banua ginjang, songon nanidok ni Tuhan Jesus di turpuk on. Sian pintu na gogot i do dalan tu haluaon i. On ma bagian sian pangarimpunan ni Jamita ni Jesus na di dolok i.
Hatorangan:
Gok do hamaolon dohot parungkilon manghangoluhon haporseaon i, tung godang do pengorbanan. Godang do halak nalosok rohana laho mangadopi pengorbanan, tumorop do namanghalomohon paihutihut/mandalani dalan nalapang, mura, hombar tu lomoniroha. Boha do hita, rade do mardalan di nagogot i ? Didok Jesus: Marungkil ma hamu, asa masuk sian pintu na gogot i; ai hudok ma tu hamu: Torop do na marsangkap naeng masuk nian, alai ndang tarbahensa.(ay.24)

Marungkil: Godang halak mangantusi ndang pola maol dapotan haluaon i, holan boi pe didok porsea tu Tuhan Jesus nunga taruli ibana di haluaon i, jala olo marminggu, manopoti dosa nunga sae i. Ndang hape songon i.

Dung tajalo haluaon i, ringkot do parsitutuon laho mangadopi angka hamaolon manghangoluhon haporseaon i: mansoadohon diri dohot angka haradeon naasing dope "namangharugihon" parngoluon pardagingon i. Di ayat 24 di dok "marungkilma" (Ind. ‘Berjuanglah’, Heber: agonizomai). Hata on do tongtong didok di Kolose 4:12 (Ind. "bergumul" manang "laboring fervently"). Marlapatan do i, di na mardalan hita di dalan na gogot i, sai marungkil do hita, marungkil ala ni namasa diportibi on. Alai naeng ma tongtong halak naporsea i boi marparbue, songon na ni dok ni Ap. Paulus: marsangap Kristus marhite sian dagingku, mangolu manang mate pe ahu, Ai Kristus do hangoluan di ahu, jala laba nang hamatean.(Filipi 1:20-21)

Gotgot do dalan tu haluaon i, gok hamaolon, jala porsuk (pat. 1 Pet. 2:20-21) jala dijou do hita manaon haporsuhon bahen di Kristus asa lam patar hamuliaon ni Kristus di ngolunta. Alai ndang marlapatan ala ni gogonta asa taruli haluaon i. Sitaonon naingkon porsanonta ima alus ni naung tajalo do haluaon napinatupa ni Kristus. Godangan halak naeng mamora jala naeng marsonangsonang do diportibion. Alai tutu godang do na berusaha naeng mardalan di dalan na sompit i, alai godang do gabe sumurut ala ndang manahan, ido umbahen didok "ndang tarbahensa.

Alai molo pinarrohahon dipartingkian sisaonari on godang do pangajarion na marbagabagahon las niroha, hamoraon, hademahon, kesuksesan. Gabe sai hira na murah meriah hakristenon i. Godang angka "naposo ni Debata" gabe hira "datu" na boi parohon hamoraon, las niroha dohot kesuksesan laho patagashon pardagingon. Torop halak Kristen mamillit dalan nalapang, ala tumabo jala sumonang. Naeng nian sude hatop, ulaon di Gareja pe (marminggu) naeng hatop, jamita jempek jala tabo begeon ni sipareon so pola ditimbangi. Pamanatonta do, nunga godang nang angka jamita na tabo begeon i marisihon rasun na pamenakhon, gabe marlaok pangidoan ni portibion na gabe manegai haporseaon so disadari angka namanjalosa.

Tudosanna boi idaonta, molo adong konser musik manang pertandingan sepakbola na favorit, sai dipadati pengunjung nanaeng marnida langsung idolana bermain. Jala somalna olo do nasida marsosaksosak di jolo ni stadion berebut masuk. Alhasil, jotjot ma masa, konser musik merenggut korban penonton namarsisosahan masuk stadion. Songon i tingki musim mudik lebaran. Marratus halak marsiadu asa boi masuk tu bagas Bus manang kereta api sian sada pintu.

Songon i ma nang tu harajaon banua ginjang, didok Jesus asa marungkil hita laho mamongoti dalan nagogot. Doshon gombaran taringot tu na manonton konser musik manang manonton bola, manang tradisi mudik, godang halak nanaeng berusaha masuk, alai otik do boi masuk. Adong syarat-syarat naingkon si gohanna asa boi masuk stadion manang tu bus dohot kereta. Na pasti, asing sian na berusaha masuk sian pintu na sesak, holan na martiket do na boi masuk! Nunga dilehon tu hita tiket tu Harajaon Banua Ginjang i, boha dohot do hita marsiadu jala mardalan di dalan laho tusi ?

Manat hita sotung sanga papos hu rohanta mangarajumi hita naung dijanghon di Banua Ginjang i. Adong sahalak natung las situtu rohana ala naeng pajumpang dohot sahalak namarsangap jala nunga hundul di sada jabatan na timbo. Nunga tung marsigorgor rohana naeng pajumpang laho manghatahatai dohot namarsangap i. Najolo, uju marsingkola namarsangap i, hea do ibana marborngin dijabu ni amanta on. Hape, aha do namasa dung pajumpang nasida ? Ngalingali do panjanghonon ni namarsangap i tu amanta i, sai hira naso marsitandaan. Nang pe dipasunggulhon amanta i di na hea do ibana marborngin di jabuna, alus ni namarsangap i "ndang
huingot i". Tung maila situtu do amanta. Atik pe ndang apala tung dos namasa i dohot na nidok ni jamita on, alai boi do i gabe tudosan ringkot ni panandaon natangkas jala parsaoran na denggan antara dua pihak, songon na ni dok ni Jesus di turpuk on (ay.22-30). Merasa kenal jala merasa dekat, ndang sae laho patandaphon naung masitandaan dua pribadi (ayat 26). On ma namasa tu angka naso di pabongot masuk i. Umpama on tudutudu ni bahaya "gede rasa" rohani. Olo do tarajumi, ala naung godang hita mangula bahen di Tuhan i, mangalean tingki tu gareja, gabe parhalado, ringgas tu punguan ni huria nunga mamboan hita tu parsaoran na denggan dohot Tuhan i (Kristus). I ma ‘gede rasa’ rohani, jala ndang tuk mamboan hita tu haluaon i. Ringkot hita manjanghon secara pribadi jala marsitutu patupa parsaoran pribadi dohot Ibana asa lam tangkas hita mananda lomo nirohaNa.

Sipahusorhusoron

Adong do peribahasa mandok, "Berakit-rakit ke hulu, berenang-renang ke tepian, bersakit-sakit dahulu, bersenang-senang kemudian. Lapatanna, "untuk hidup mulia dibutuhkan perjuangan". Tung poda na denggan do peribahasa on hombar tu pandohan ni Tuhan Jesus di turpuk on na naeng sihangoluhononta. Asa dapotan ngolu hasonangan na sasintongna i di porluhon perjuangan dohot pengorbanan. Pada umumnya, kesuksesan harus ditempuh melalui proses yang panjang, butuh waktu dan kesabaran. Kesuksesan dan kebahagiaan tidak diperoleh secara ‘instan’ atau dengan jalan pintas. Meskipun dapat diperoleh melalui jalan pintas, kesuksesan dan kebahagiaan itu biasanya bersifat semu dan temporer. Isarana, papurguk arta dohot hamoraon marhite korupsi dohot angka dalan naso sintong sai hira na sonang do idaon ngoluna gok las niroha. Alai sasintongna ndang tutu ibana marhasonangan ala sai dilelei haliluna. Nunga godang taida i di angka ari parpudi on angka pejabat na korupsi ditangkupi jala dipenjarahon. Ila nai panghilalan songon i dohot sude keluarga maila. Alani i naeng ma unduk hita diaturan, jala tarlumobi manangihon hata ni Debata na sai manghatai ganup tingki di ngolunta marsadasada.

Turpuk on paingothon hita angka naporsea asa tongtong manghangoluhon dohot mangulahon haluaon i, songon na nidok ni ap. Paulus "Mardongan biar dohot lomos ni roha ulahon hamu ma haluaonmuna! (Filippi 2:12b)

Naung diungkap Debata dalan haluaon i marhite Jesus Kristus, torop halak nanaeng bongot, alai Ndada saluhut halak, na mandok Ahu Tuhanna, bongot sogot tu harajaon banua ginjang i, holan angka na mangulahon lomo ni roha ni Damang na di banua ginjang i do!(Mat.7:21), Ai songon daging i na mate, anggo so martondi; songon i do mate haporseaon na so marulaon. (Jak. 2:26), I do huhalojahon mardongan parungkilon, marguru tu hagogoonna, na gogo situtu manghorhon di bagasan ahu. (Kol. 1:29). Alani, taparrohahon ma songon natarsurat di Jakobus 2:24 "Asa diida hamu do: Sian angka pangulaon i do gabe tigor jolma, ndada holan sian haporseaon." Ai pananginangi di hata i, anggo so diulahon, tudos ma i tu halak na paberengbereng rupa ni bohina di sorminan. (Yakobus 1:23). Selamat Advent. Amen !


Jamita tu Minggu Advent IV
Tanggal 20 Desember 2009
Jangkon ma Ibana na patongon dalan hangoluan i
Jesaya 30: 18-26
Pdt.Marhasil Hutasoit, MTh

Ndang holan di tingki hurang sipanganon tagamon dauk haporseaon, di tingki maduma, di tingki marhuaso, di tingki rade pe haporluan pardagingon, godang do na lintun sian dalan na sintong. Naeng tangkas auhonon, ia sipanganon dohot siinumon ndang tuk gabe partogi manontuhon dalan hangoluan. Mual dohot dalan ni hangoluan i ma Jahowa na manompa jala na manogihon ganup jolma na unduk tu hataNa anggiat jaloonna andul sumurung sian naung dapot huhut dumenggan sian naung binolusna na sailaon.

Andorang so tartaban dope bangso Israel dipalumbahon Debata marhite panurirang Jesaya turpuk on. Rade do Jahowa manopot jolma i mangalehon tua lumobi ma mangalusi nasa angguk-holso. Di bonapasogit, di hutana sandiri pe tahop do hagogotan, jala mangalantap do nang pangarupaon (ay 20.a) lumobi ala ndang ringkot be roha ni jolma i marsiajar nang masipodaan. Buni jala holip do angka guru sian parnidaan ni angka halak na holan mangasahon gogo dohot pingkiranna mangatasi hamaolon na sonson tu ngoluna. Bangkol do roha ni halak marguru manang marsiajar molo so ringkot rohana pajonok diri tu Debata.

Ndang tarpature jolma ngoluna so padohot Debata, ai gari mangalapati naung patar di adopan ni mata ndang sai sude diboto; gari mangantusi na masa di tingki naung mamolus ndang sai tolap; boha muse ma mangantusi dohot manontuhon dalan na tepat mangatasi nasa na naeng ro? Mametmethu do utokutok jala maotikhu do gogo molo so Jahowa na patukhonsa.

Dibahen i ma tung tangkas do didok: “dibahen i sai maimaima Jahowa”. Paimahon ima haradeon mangongkuhon na so tau jala ndang tuk jolma i sandiri manontuhon na marguna tu ngoluna. Ndang boi holan hita sandiri na patupahon na ringkot di ngolunta ai ndang holan hita na mangolu di tano on jala ndang holan haporluanta na ringkot sioloan ni Debata. Nang pe jotjot jolma i marlomolomo huhut mangulahon na so patut (lupa marningot Jahowa do Debata ni uhum, ay 18) alai tongtong do rade Ibana manjangkon halak na naeng ro asa taruli manjalo andul dumenggan sian naung adong. Asa ganup halak na so olo pasiat Debata tu ngoluna, ima halak na manulak na denggan. Na mangorui tuana do halak na so mangharingkothon Debata.

Boasa haringkothononta Debata? Ndada holan asa malua hita sian sitaonon; ndada holan asa tulus saluhutna na tapangidohon alai asa ajaranNa hita marroha nang mangalangka uju ro hamaolon i. Tuhan tidak saja menerima kita setelah lepas dari kesulitan tetapi Dia ada untuk kita di dalam berbagai kesulitan. Sialani i do dipasunggulhon: “nang dilehon Tuhan i tu hamu roti hagogotan dohot aek pangarupaon, alai ndang be martabuni angggo angka gurum” (ay. 20). Ndang holan ala tahop sitaonon, ndang holan ala sungkot sibahenon asa ringkot pajonok diri tu Tuhan alai asa margogo jala dohot hita manghamonangkon sitaonon i. Di bagasan parsorion nang marhite parungkilon dapot do “parsiajaran” na mararga. Boi ma dohonon ni angka na porsea i, sitaonon i pe gabe “guru” do manambai bohal mangeahi na dumenggan asa unang tinggang.

Marhite Jahowa do lam torang idaon dalan hasintongan. Nang pe dapot ragam ni dalan hira na unlambas, ummuli idaon alai di bagasan Jahowa do jumpa dalan na sintong. Panindangion ni halak na porsea tuk do mandok: “tumagon do marhansithansit, marlea di dalan na sintong sian marlanggelangge, marlasniroha di dalan naung putor”. Dalan ima sipatudu manopot sieahan (“arah dan orientasi hidup”). Molo pilit langka binahen ni dalan na sala ndang holan suda tingki jala tamba loja mangihuthon alai ala ndang marguna halojaon i pajumpang dohot na pinarsinta ni roha. Ndang na so godang dalanna dipatupa na deba pahembangkon ngoluna; ndang na so ganjang dalan dibolus na deba alai ndang tuk manggohi na ringkot di ngoluna molo so Jahowa dipangasahon. Sebalikna, ndang tagamon marisuang manang manolsoli roha mangihuthon Tuhan nang pe so pintor suksuk bohal sian na niulana ai diboto do “ndang marlaba papunguhon manang pagukgukhon na niluluan anggo so mararga”.

Molo dipapillithon “mas” dohot “boneka” tu dakdanak dohot na na magodang, boi suraon anggo dakdanak pintor boneka i do pillitonna alani balgana manang ala pintor boi parmeammeamonna. Alai na magodang pillitonna ma “mas” ai nunga tuk ibana mamereng godang ni parsaulian di balik ni arga mas nang pe metmet. Laos i do nang siauhononhon asa unang holan mamereng habalgaon, habongaton manang holan na ringkot tu solo ni roha sambing talului di ngolu on.

Barani ma hita manulak haulion sipatinda rupa (wajah yang menyesatkan) dohot pabahirhon pangela na naeng mangalithon roha (ay.22). Naeng ma lam tangkas ingotonta ndang holan mangalului na uli dohot na godang hita di tano on alai “na mararga huhut marguna”. Ringkot bongot Tuhan i tu ngolunta asa mararga jala marguna ngolunta di na humaliang tano on laos tuk pangkeonta mangalangka manopot Surgo na hot ro di salelengna.

Molo naung tiur haporseaon jala dauk roha na denggan manjangkon Tuhan i, gabe marpangkorhon ma saluhut na niula ni tangan, di huta nang di balian marpanumpak tu udut ni na naeng masa. Tangkas ma botoonta, ia udan, hauma, roti, pahanpahanan nang parsorion ni jolma manisia mangihut ma marpanumpak tu angka naung mardalan raphon Jahowa. Saleleng mardongan Jahowa ndang tagamon onding manang sompol dalan ni pasupasu ai sian Ibana do dalan jala ragam do dalan patupaonNa mangurupi angka na sai masihol manjangkon Ibana.

Antong tagogo ma mangula huhut tahaburjuhon ma mandalanhon ruhutruhut ni ngolu partondion ai nunga dipahembang di hita dalan; nunga jumolo Ibana mamolus dalan i nang godang hamaolon jala nunga laos rade Ibana maimaimahon dohot mangjangkon.

Advent ima sunggulsunggul pasiat haroroNa laos tingki mangarajumi na so tarpature hita ngolunta sandiri so padohot Jesus. Molo tajangkon Ibana jaloonta ma gogo jala ajaranna ma hita mamangke dohot manghangoluhon parsaulian na di tano on pataru langka manopot surgo na manongtong. Amen.


Jamita tu Pesta Natal / Umum ( Malam Natal )
Bodari ,Tgl .24 Desember 2009

“JESUS DO PANGKIRIMONTA NUAENG NANG SOGOT PE”
Turpuk Evangelium : Lukas 1:26-33.
Pdt. Jansen Simanjuntak, STh

Anderang so tasigati dope turpuk jamita on ,Tumolo ma pinasahat “Selamat Hari Natal ” tu hamu sude na manjaha Bina Marga on .
Nunga Opat Minggu taputupa jala tadohoti Pesta Advent ,jolo nunga godang naung taputupa manang tadohoti angka Pesta Natal di Huta,Parmargaon ,Arisan ,di Kantor ,songoni nang di tongatangga ni Huria, Las ma rohata disi .

Sasintongna mamestahon Advent natarangkai dohot Pesta Natal, ndada holan mamestahon na naeng ro, ndada holan paimahon, alai dohot do mamestahon naung masa. Ai ma ngolu do hita saonari di dunia zaman, ima zaman nai paimahon do hita, ima pairibu taon na salpu, alai naung manaek tu banua ginjang, jala na tapaima harorona paduahalion di ari parpudi.

- Jadi disi ma hinatobao ni namar –Advent dohot Namar –Natal .

Advent dohot Natal mamboan rohanta manghirim tujolo, ala naung taida buktina di na salpu. Advent dohot Natal manogu rohanta manghirim na dummengan di masa depan .Alai panghirimon i ndada holan panghirimon boti, ndada holan sogon anganangan manang utopi, alai pangkirimon ala naung adong do buktina di tingki na salpu .Mesias natapaima di Advent, nungaro ro ibana, ima dibangasan jesus naung tubu di Betlelem. Alai huhut na naeng ro dope, jala nuga sedang ro nuaeng laho manopot hita. I do na tapaima, ima harorona padua halihon .Dibagabagahon I Gana hasingkopon ni haluan I naung pinatupana di tingki nasalpu uju ngoluna di partition .I do na tapaima nuaeng, nunga di tonga dalan, nunga “sedang” rot u hita (Ibana do pangkirimonta nuaeng nang sogot pe).
- Hamu angka dongan sahaporsea on ! Nuang tauji ma mani gati turpuk jamita di pesta Natal Umum borgin on.

Dilumbahon Debata do marhite pardisurgo, surusuruan Gabriel tu si Maria na gabe gabean ma ibana .Tondi parbadia do napajadihon i ( ay .35 ) .Molo dung sorang di bahen ma goarna ,Jesus ( ay .31 ). Tung so hasigatan do tahe misteri ( rahasia ) na robi. “Ai ndang adong na so tarpatupa Debata ” ( ay .37 ).

Suman do soara songon na tarbege tu si sara andorang so hatutubu ni si Ishak (Musa 18 : 14)

- Manungkun do Maria tu misteri i, di dok ma : Boha ma gabegabean ahu, so adong hutanda baoa? (ay.34) Marasing do sungkunsungkun i tu na sinungkunhon ni sakira .Disungkun ma sakira ma surusuruan : “ Sian dia do tandongkui ? (Lukas 1: 18) .Tadaho marasing sungkun sungkun i, ai na mangido hatorangan ( Penjalasan ) do Maria, hape anggo sakira na mangindo bukti do.
- Dung tarbege hatorangan i, porsea ma si Maria, adong ma hape

Masa tu dirina ,ima pambahenan ni naibata nag ok halongangan. Sorang si palua ni Israel marhite sian dirina .Marlas ni roha ma tondia manuji pasangap Debata .
Rade ma ibana songon naposo (doulos)jala berpasrah diri tu adopan ni Debata. Haradeon misi Maria manjakhon Jesus i masuk tu bagasan dirina, ido ianggo na gabe impola ni Jamita on. Jala rumang na suman tusi ma na ingkon hagoluhonon ni nasa na porsea tu Jesus Krstus. Magodang jala mangolu Kristus i di ngoluna.On ma na ni dokna, Debata masuk tu eksistensi dohot sejarah ni jolma i secara pribadi nang Huria pe. Mesias mian di bagasan diri ni ganup halak dohot pribadi, Debata, na masuk tu eksistensi dohot sejarah ni jolma i ndang holan di tingki na salpu, alai berlanjut dope i tu masa depan, di milinium patuluhon.Tu ahu saonari, ima tadok ganup.
- Molo di si Maria ,di alami ibana do parsorang ni Jesus marhite

dirina, dung I magodang Jesus di tonga ni bagas na sahat rodi na tarsilang Jesus di golgatha .Ianggo di tonga ni Huria marasing do bentukna,nang pe hot do isina “Magodang jala mangolu Kristus” dibagasan diri ni angka na posea i, sorang Kristus tu bagasan rohana, marpangalaho ibana maniru masiasi ,jala porsea na roh do pe Jesus Kristus paduahalihon. I do haporsea on I. Ndang holan mamereng tu pudi haporsea on, mencangkup do tu ngolu saonari,nang sogot pe . Haporsea on di bagasan sada dohot pangkirimon . I do umbahen di dok Apostel Paulus = “ Asa tolu do na hot, ima haporsea on, umbalga “(1korintus 13 : 13 )”.

- Dung masuk Jesus Kristus tu eksitensi dohot sejarah ni jolma i, marlapatan doi na Jesus Kristus do gabe norma di ngoluna. Taringot tu norma (ukuran) didoh sahalak pande bisuk na margoar Bierstedt, songonon = 1/ Norma mempunyai berbagai bentuk antara lain : hukum (law), ketetapan (Statute), peraturan (Rule), keteraturan (Regulation), kebiasaan (Custom), kelaziman (Folkway), adat istiadat (Mores), taboos, rites, ritual, Ceremony, Convention, etiquettes”. Molodung Kristus na gabe norma ni ngolu ni jolma, diisi ma dipangkilalaho ibana hajong-jongan na diadopan ni debata, laos ditanda ma dirina sandiri.
- Jadi siingotanta Sian Jamita Pesta Natal umum dibornginon, ima:
1) Dialami Israel do debata menerobos eksistensi dohot sejarah ni hajolmaon. Godang halongangan dipatupa debata sude do Israel porsea? Ndang! naboi terulang do na songoni di ngolu ni halak Kristen saonari on. Nunga leleng ibana naung Kristen, nunga godang halongangan na pinatupa di Debata najolo, nang ni sejarahna saonari, alai sai adong do na haru so haru, na marungut ungut pola sahat tu na memberontak tu adopan ni debata.
2) Nunga salpu (alai ndatung namago) sejarah hasosorang ni Jesus Kristus di si Maria, termasuk na tu hita. Saonari, rade do hita mandok nagabe naposona do hita ganup? molo tadoh naposona hita, namarlapatan doi Kristus na gabe norma ni ngolunta di haunduhon tu debata, Jesus na gabe Pangkirimondi hita nuang na sogot pe.

Asa tingkos pangkirimanta saonari, taulahon marholong. Ai haholongan I do na umbalga. Dungi gabe ngolu na parindangion ma ngolunta di tonga tonga ni huria, di rumah tangga, di tonga tonga masyarakat, banso dohot negaratta songon inang lumobi di nahumaling hita.
AMEN
Selamat Natal
P.Siantar, Mei 2009 .

Jamita Natal, 25 Desember 2009
Evangelium: Lukas 2: 15-20
NATAL MANGHEHEI DOHOT PAUBA NGOLUNTA.

Pdt. Dr. B. Purba
Ephorus HKI
Manang boha pe hamaloon ni jolma na di tano on, ndang boi ibana maeakhon diri na di duru ni inganan naginohan ni holong ni roha ni Debata. Songon dia pe timbo ni singkola ni sasahalak, ndang boi dohonon na, naung mansai bisuk ibana, alani ndang ringkot be ibana mangguruhon hata ni Debata na mandok:”Ai songon ondo holong ni roha ni Debata di portibion, pola do Anak na nasasada i dilehon, asa unang mago ganup na porsea di Ibana, asa hangoluan na saleleng ni lelengna di Ibana” (Joh 3:16). Didia pe hita maringan, di pesawat udara, di kapal laut, di istana na megah, di jabu na sederhana, di toru ni jambatan, dna, tung saluhut do hita mangharingkothon holong ni roha ni Debata na pinpatar na di Ari Natal on. Angkup ni i, tung mansai ringkot do papataronta pasupasu ari natal i di ngolunta siganup ari.
1. Diloi angka Parmahan i do Hata ni Debata.
Tabege do angka parmahan i di jamita on, dioloi nasida do hata ni Debata. Tabege do didok nasida:”Beta ma hita tu Betlehem, taida ma na masa on, napinabotohon ni Tuhan i tu hita”(ayat 15b).Dung didok nasida songon i, pintor hatop do nasida borhat, “gabe jumpangsa si Maria dohot si Josep dohot posoposo i, na peak di panggagatan i”(ayat 16ยช). Tung luar biasa do pangoloion ni angka Parmahan i. Dung dipaboa surusuruan i hata ni Debata tu nasida mandok:”On ma partinandaan di hamu: Posoposo do dapotonmuna, na binorhos peak di panggagatan” (ayat 12), pintor diparrohahon nasida do hata i, jala diulahon. Sasintong na, tung mansai godang alasan bahenon nasida asa unang diula nasida hata i, manang asa dipalambat (ditunda) nasida mangulahon hata i. Boi do dohonon nasida:” Tudia ma luluan i, dihaliangi ramba do hita, dungi mansai golap marimpotimpot do di duru ni soponta on nuaeng”. Alai ndang adong sidalian na songon i di nasida. Hata ni Debata na mandok: ”On ma partinandaan di hamu: Posoposo do dapotonmuna, na binorhos peak di panggagatan” (ayat 12), i do gabe sipatudu dalan (petunjuk), manang panogunogu di nasida mangulahon na nidok ni Debata tu nasida marhite surusuruan i.

Molo dung dibege angka pardosa namangalului hasesaan ni dosa dohot dame hata ni Tuhanta di ari natal on, ndang adong tingki laho mandiskusihon i dohot sibuk ni pardagingon on. Alai, dibagasan las ni roha dohot olopolop mangoloi hata ni Debata, manjangkon Barita Nauli namamaritahon holong ni Tuhanta Jesus Kristus Sipalua i napinasahatna tu saluhut jolma manisia. Di jou do hita manjalo asi ni roha na marhite Barita Nauli di dibaritahon tu hita, marhite sakrament ualaon na badia,dna.
2. Mansai lomo roha ni Parmahan i mamaritahon Barita Nauli i.

Unduk tu hata ni Debata, mangkehei dohot manguba ngolu ni ganup jolma. Didok di turpuk on:”Asa dung diida”, posoposo na peak di panggagatan, Tuhan jala Sipalua i, ”dibaritahon nasida ma boaboa, naung dihatahon tu nasida taringot tu Dakdanak i” (ayat 17). Pasupasu las ni roha naung masuk tu roha nasida, ndang dipogo nasida, alai dibaritahon nasida do i tu masyarakat nasida, tu halak na asing, tu ganup jolma na jumpang nasida. Dibaritahon nasida na niida dohot na binege nasida. Hapapatar ni Surusuruan, barita na binaritahon ni Surusuruan, ende ni Surusuruan, halalao nasida hatop tu Betlehem, Posoposo na peak di panggagatan. Saluhut na i, ima hagogok ni bagabaga haluaon sian dosa, napinatupa ni Debata holan marhitehite Anakna na Sasada i, Jesus Kristus. Surusuruan ni parbanuaginjang i mandok, paboa barita nauli nabinoan na i, ima ”parsaulian ni sandok bangso i”(ayat 10c). Ndang tarlambat nanggo satongkin angka Parmahan i mamaritahon Barita Halalas ni roha Godang i, ima holong ni roha ni Debata di bagasan Jesus Kristus tu saluhut jolma (bangso). Dibaritahon nasida tu saluhut jolma na jumpang nasida, pribadi tu pribadi olat ni na boi tarbege soara nasida.
Molo nunga tutu situtu diingani Barita Natal i rohanta, ndang boi moru sian naniula ni angka parmahan di jamita on ulaonta. Tu saluhut jolma na di portibion do holong ni roha ni Debata di bagasan Jesus Kristus. Alai ulaon ni angka Sisean ni Tuhanta Jesus Kristus do mangarahon saluhut jolma i asa porsea di Debata, jala marhatopothon Jesus Kristus do Birubiru ni Debata namamorsan dosa ni portibion. Marhite huaso dohot hagogoon na tajalo sian Debata marhite Jesus Kristus, ingkon marsigogo do hita manoarahon Barita Nauli i tu portibion, marhite tangiangta na marpartondion, marhite peleanta tu ulaon zending, marhite silehonlehonta tu dongan namangharingkothon, dohot marhite kesaksian pribadinta tu donganta jolma na di masyarakat ta be.

3. Mamparbuehon ngolu na pasangap Debata.
Tung tutu situtu so dihehei jala diuba Barita Natal i ngolu ni angka Parmahan i. ”Mulak do angka Parmahan i, dipasangap jala dipapujipuji do Debata alani sasude nabinege jala naniida nasida, songon naung dihatahon tu nasida” (ayat 20). Ndang be songon ngolu na somal ngolu ni angka parmahan i. Ndada holan namarmahani dorbia i be ulaon nasida. Ndada holan na mandalani dolok dohot rura na mansai ganjang paihutihut dorbia i be nasida. Nunga muba ngolu nasida, gabe ngalu namarpanindangion. Nunga dohot nasida mempengaruhi halak na asing di inganan nasida be. Dipapatar nasida hasatiaon, kejujuran di ulaon nasida siganup ari. Dipapatar nasida ngolu napasangap Debata marhite uloan nasida siganup ari. Lam denggan angka dorbia napinarmahan nasida i dijaga. Angka Parmahan naung marnida Tuhan i, mamangke ngolu nasida gabe ngolu napasangap Tuhan i. Angka Parmahan naung diuba Debata ngolu nasida, marlas ni roha manguba ngolu ni dongan nasida na asing tu Debata marhite ulaon/parbue ni ngolu na denggan. Marsinondang ”palito” nasida, ngolu nasida gabe ”surat” ni Debata, dipapatar nasida ngolu na pasangap Debata naung manjou nasida sian haholomon tu hatiuron halongangan i (1 Petrus 2:9).
Molo diargai, dijalo, dihangoluhon jolma do silehohonlehon ni Debata na so hasuhatan i di Ari Natal i, ndang boi so muba ngolu na. Di na mangan, manang minum, manang aha pe diula nasida, bahenon na do i gabe pasangap Tuhan i. Manang aha ulaon na dihaporseai nasida mangarahon jolma mamuji dohot pasangap Debata, ulaon na ma i sian nasa roha, huhut dibagasan las ni roha. Ngolu na di jabu, di pasar/di partigatigaan, di parsingkolaan, di kantor, manang didia pe tahe, gabe ngolu napasangap dohot mamuji Debata. Di na mangula/bekerja/berusaha, rekreasi, olah raga, tingki sehat manang tingki marsahit pe, tingki sukses manang tingka hurang sukses pe, tongtong do ibana pasangap Debata. Unang hu roham, manang unang lea roham mamereng dirim di bagasan sinondang ni Ari Natal on. Joro ni Tondi Porbadia do pamatang mi, pangke ma i laho pasangap dohot mamuji Tuhan i. Dok ma di bagasan ngolum, ala nunga ditobus Jesus Kristus ahu sian gomgoman ni dosa dohot hamatean marhite mudar na na durus di dolok Golgata. Ahu, rap dohot angka nahuhalongi, nang dohot angka donganhu Kristen, dohonon nami ma songon nanidok ni angka Parmahan i:”Beta ma hita tu Betlehem”. Tabaritahon ma ”boaboa naung dihatahon tu hita taringot tu Dakdanak i”; jala marhite panggulmit ni ngolunta, ”tapasangap jala tapujipuji ma Debata, songon naung itabege jala taida”. Amen.


Pesta natal II, 26 desember 2009
Ev = 1 joh. 1 : 9 – 14
Thema : “tajangkon ma panondang na sintong naung ro tu portibion”
Pdt N. Br. Manalu, S.Th
HKI Asuhan Stadion Pem. Siantar

1. Sai somal do tabege di angka ojahan ni Perayaan Natal taringot tu panondang ni portibion. Sai dienet ma i sian jes. 60:1, “hehe ma ho, marsinondang ma ho”, joh. 8:12 “ahu do Panondang ni portibion”, dohot mat.5:14 “hamu do panondang ni portibion”, dna. Ima na laho patoranghon paboa hatiuron do na binoan ni tuhan Jesus na tubu i tu portibion.

Si Johannes mandok : nunga mandok ro ujui tu portibion panondang na sintong i na manondangi nasa jolma. Di portibion hian do Ibana, jala marhite sian ibana do manjadi portibion (ay.9-10). Asa ndang na baru tubu di Natal on be Panondang i.

Panondang na nidokna dison ima sada hadirion na marhuaso jala na marhagogoon, na so tarsirang sian Debata na manompa portibion. Dibagasan hadirion ni Debata do sondang hatiuron i, ima hangoluan ni portibion.

Tung singkop do parjadi ni portibion, maratur jala marture sude dibagasan hatiuron na sian Debata. Alai ndang leleng manahan portibion/jolma i mian di aturan ni Debata, ala tuminggil tu elaela ni sibolis gabe dipillit jolma i do madabu tu haholomon (di luar ni aturan ni Debata)
Di na mardalan torus tingki, songon i do sian na so sinadaran ni jolma i jotjot sai dionggop haholomon i asa naeng rajaanna. Bangko haholomon i nama na manggunjal di roha ni jolma i gabe ndang siat be tu rohana manjangkon hatiuron i, ima hata ni Debata. Setiap kesempatan yang kita beri dalam hidup kita jauh dari kebenaran Tuhan itu membiarkan hidup kita berada dalam kegelapan yang menuju kebinasaan.

Sian tingki tu tingki lam mangerbang do di ngolu ni jolma angka ragam ni haholomon (bangko portibi manang hagiot ni roha). Sahat tu tingkinta saonarion, mangadu ragam ni halumlamon i nama dipingkiri torop jolma di portibion. Na ro do Ibana manopot na di Ibana i hian gabe ndang dijangkon na di ibana i Ibana (ay.11). Hamatean nama jambar ni ngolu ni jolma i dung madabu tu dosa.

2. Nang sian mulana holong do impola ni ngolu ni Debata tu portibion.

Hangoluan do program kerja ni Debata na sai tongtong lehononna tu angka na niasianna. Ndang sonang roha ni Debata sai mian di haholomon ni portibi. Alai ingkon dipatupa do parbue ni Panondang i ima haluaon. Dipapatar Debata do holong ni rohana patupa haluaon marhite haroro ni anakna tu portibion marhite Natal : “Hatutubu ni Sipalua ima Jesus”. Ai tung so tarambatan jala ndang tarhungkupan ni agia aha pe Panondang na sumurung i. Ndang boi so adong hasahatan ni hatiuron i, jala ndang boi so adong nang angka sipapatar hatiuronNa di portibion.
Marhite natal on terjadi “immanuel” na marlapatan “Donganta ma Debata”. Ai manang piga na manjangkon ibana, tusi do dilehon huaso asa gabe anak ni Debata nasida angka na porsea di goarNa (ay.12).

Manjalo huaso haanahon manang gabe anak ni Debata do angka na rade manjangkon Jesus di ngoluna. Manjangkon dohot manghaporseai impola ni Natal i, ido dipangido turpuk on sian hita huria ni Tuhanta. Tarjalo hita goar anak ni Debata jala boi taulahon lapatan ni goar haanahon na sian Debata ndada status anak sian ruhut pardagingon. Alai status anak partondion do na mewarisi ngolu dohot bangko ni Jesus na mamboan sondang hatiuron tu portibion.

Angka anak ni Debata marhuaso jala margogo si pencetus hatiuron di sude angka parsaoran dohot ulaon. Unang gabe siintopi hatiuron i. Di Mat.5 : 14-16; “Hamu do do panondang ni portibion …….. “ Panondang na marsinondang na boi patiurhon sude angka ulaon ni Debata di portibion. Panondang na gabe sitiruon ni halak marparange na denggan ima marsinondang tu sandok humaliang hita. Angka na porsea di Jesus naeng ma haroroan ni angka pingkiran na denggan laho patiurhon di angka permasalahan ndang gabe sumber ni permasalahan di angka parsaoran. Apapun yang dilakukan setiap orang percaya harus menjadi terang bukan sebaliknya menjadi sumber kegelapan.

Di jamita ni Jesus di atas dolok, Mat.5:9; “Martua ma sibaen dame ai goaron do nasida anak ni Debata”. Angka anak ni Debata naeng ma siboan dame tu portibion na patubuhon pardamean tu Debata nang pardamean tu dongan jolma.

3. Pandohan gabe daging ma hata i jala maringanan ditongatonga ni hita on lam pahothon pos ni roha ma i di hita laho manghangoluhon dohot mangulahon parbue ni Panondang i. Jesus na ro tu tongatonganta mardaging jolma ima patuduhon hajojonok ni Debata dohot jolma. Saluhut na masa di ngolu ni hita jolma nunga dihilala tuhanta Jesus mulai sian partubuna. Ndang tarasam hita balga ni asi ni roha ni jesus di haradeonna maninggalhon hasangaponna holan asa boi mardomu jala mardame dohot hita.
Las ma rohanta ai sun sangap do Jesus na ro tu portibion, ai atikpe gabe jolma ibana alai debata situtu do ibana. Laos hasangapon ni hita angka na porsea di ibana do hasangaponNa i. Amen !

Evanggelium Minggu Set. Natal – 27 Desember 2009
Oleh : Pdt. Gom F.H Tampubolon, S.Th
LUKAS 2 : 27 – 35

“NUNGA DIIDA MATANGKU HALUAON NA SIAN HO”


1. Borhat sian pangalapation di parhataan evanggelium, marharoroan sian hata gorik “euangelion”, lapatanna barita las ni roha, saihot do Matius dohot Markus, evanggelium Lukas mangondolhon barita nauli na gabe sintuhu haroro ni Jesus tu portibion. Pangumpolan ni evanggelium Lukas ima barita nauli diondolhon tarlumobi tu angka na pogos, na metmet dohot angka na dangol. Ido umbahen digoari evanggelium Lukas on, Injil Sosial. Asa mansai nalnal do barita las ni roha i dijalo jala dipanghilalahon angka na porsea di Jesus. On do na gabe sintuhu dohot dasor las ni roha na gabe pamujion ni angka na porsea di Debata, songon las di roha ni si Simeon diturpuk on alani i dipujipuji ibana do Debata naung ro manopot bangsoNa jala napatupa haluaon. Asing ni ende pujipujian ni si Simeon on, memang ditradisi ni huria bona pola do dipahembang 2 (dua) ende pujipujian ima, Magnificat (Nyanyian Maria) di Lukas 1:46-56 dohot Benedictus (Nyanyian Zakaria) di Lukas 1:67-79. Siala na mansai nalnal pangondolhonon di pamujion tu Debata di evanggelium Lukas on, digoari pande bisuk padan naimbaru do evanggelium Lukas on “Injil Pujipujian”.

Sada hapunjungan ni evanggelium Lukas on sian evanggelium na asing ima pangondolhononna di pangulaon ni Tondi Parbadia. Panindangion ni si Simeon di pujipujianna i ndada haruar sian dirina sandiri manang sian tahitahi ni rohana alai marhitehite pangulaon ni Tondi Parbadia do(band. tu panindangion ni si Sakarias di Lukas 2 : 67).

2. Uju diboan natorasNa Jesus i tu huta Yerusalem laho mambahen tu Ibana mangihuthon adat na niaturhon ni patik i, disima pajumpa Jesus dohot si Simeon, sahalak na bonar jala na daulat namaimaima pangapul tu Israel. Adong 3 (tolu) ragam hasomalan hombar tu Patik ni si Musa na ingkon ulahonon ni halak Israel diparsorang ni anak buhabajuna, ima “pasunathon” dohot “pasurathon goar” (ayat 21) ala ramun do ina na imbaru manubuhon posoposona, ndang jadi haruar sian jabuna saleleng pitu ari (bd. 3 Musa 12:2); dung pe diari paualuhon asa boi boanon posoposo i tu Bagasjoro di Jerusalem jala ndang mansalai nang pe di ari Sabath. Songoni ma si Josep dohot si Maria borhat mamboan posoposo i i Bagasjoro laho “pasunathon” dohot “pasurathon” goarna ima Jesus, hombar tu tona na jinalo ni si Josep dohot si Maria sian surusuruan (Lukas 1:21;31). Napaduahon ima ari pangiasan/pentahiran ni si Maria (ayat 22). Alai nang pe naung dipasunathon dohot dipasurathon Jesus, posoposo i, hot dope si Maria rajumon “ramun” alani i ndang jadi manjama angka ulaula na badia mannag mamongoti Bagasjoro saleleng 33 ari nari sian ari papituhon i ala dakdanak baoa ditubuhon, asing muse dope molo dakdanak boru ditubuhon sada ina, ramun 80 ari lelengna. Boi do ina i isara martandang tu hombar jabuna manang mangulahon aktivitas si ganup ari, alai na so jadi mandohoti kegiatan parugamoon di Bagasjoro (bd. 3 Musa 12:1-8). Jadi dung mulak si Josep dohot si Maria tu Nazareth hot dope si Maria “ramun”, paima gok ari pangiasonna (pentahiran). Napatoluhon pasahat pelean pardengganan (ayat 22-24). Asa dung gok ari pangiasannasida mangihuthon patik ni si Musa, lapatanna 33 ari dung tarunat manang 40 ari dung sorang Jesus, borhat ma muse si Josep dohot si Maria mamboan Jesus tu Bagasjoro laho “paishon” (mentahirkan) si Maria sian haramunonna, sekaligus “manobus” posoposona i sian Debata, ala diparhatopot sandok halak Israel do nasa buhabaju baoa termasuk dohot anak ni pahanpahanan, Debata do nampunasa (bd. 2 Musa 13:2). Jadi pelehonon ni ina ma birubiru bahen “pelean situtungon” asa ias sian haramunonna dohot sada anduhur (darapati) bahen “pelean pardengganan” asa sesa dosana. Dungi gararonna ma 5 (lima) shekel tu malim songon “tobus” ni posoposona (bd. 4 Musa 18:15). Upacara on ma na ginoaran “panobusion anak buhabaju”. Molo keluarga na pogos na so mampu manuhor birubiru, boi ma anduhur songon singkat ni birubiru i (bd. 3 Musa 12:8). Songon si Hanna uju pasahathon si Samuel tu Debata dipelehon do anak ni lombu dohot itak (1 Sam 1:11,21-25), songoni ma si Maria dohot si Josep dipasahat peleanna hombar tu patik ni si Musa. Diari “pangiason” dohot “panobusion” di si ma pajumpa Jesus dohot si Simeon di Bagasjoro i.

3. Si Simeon ima sada sian ruas ni sekte na patoluhon sian 3 (tolu) ragam pangantusion ni halak Israel (sekte) taringot tu haroro ni Mesias manang hasasaut ni Harajaon ni Debata. Ai dihaporseai halak Israel do mansai gomos paboa nasida do “bangso na pinillit ni Debata” jala disada tingki gabe “tuan” ni sude bangso di portibion. Naparjolo : Namanghirim di hasasaut ni “era Daud”, lapatanna pomparan ni si Daud ma na manggomgomi partibion (penguasa dunia) jala tunduk ma saluhut bangso tu nasida. Umumna panghirimon na si songonon ma nanianut ni kalangan kelas bawah ima sekte Esseni dohot Sikhari. Ima rakyat kebanyakan na tongtong margerilya manggorgori paraloan dompak panggomgomi Romawi dibagasan sangkap patupa “revolusi besar-besaran” na langsung niuluhon “Mesias Nasionalis” na sian pomparan ni si Daud. Napaduahon ima na manghirim “Debata sandiri do na langsung” mamasuhi sejarah portibion dohot sejarah ni hajolmaon dibagasan pangantusion “na supranatural”. Disi ma Debata sandiri songon “Mesias” patuduhon huaso dohot hagogoonna na pahothon harajaonNa ditongatonga ni bangso Isarel dohot nasa bangso. Pandangan on dianut angka aristokrat. Patoluhon ima horong na minoritas na paimahon haroro ni Mesias manang hapataran Harajaon ni Debata ndada dibagasan rumang kekerasan, huaso manang hagogoon ni pasukan manang penaklukan bangsobangso alai “ngolu partangiangon na torus menerus” ima ngolu na marhabonaron dohot namarhadaulaton laho mangulahon lomo ni roha ni Debata sahat tu haroroNa. Horong on ma nanigoari “Orang-orang saleh di tanah suci” (angka halak na bonar jala na daulat). Mansai benget do nasida paimahon haroroni Mesias i sahat ro di na matua. Ia si Simeon, sahalak sian horong on do, na laho tu Bagasjoro martangiang secara intens huhut meneraphon ngolu na marhabadiaon dohot marhadaulaton. Digoari nasida do ari haroroni Mesias i “ari ni Tuhan” ima sada tingki diantara ni dua zaman na berbeda jala kontradiktif, “zaman na jahat” dohot “zaman na denggan”. Menurut si Simeon nunga marbagabaga Debata tu ibana marhite Tondi Porbadia paboa na so idaonna hamatean so jolo diida ibana Kristus Tuhan i. Diida jala dihaporseai si Simeon paboa Jesus do napinarbagabaga ni Debata i tu ibana. Las ma rohana uju diida ibana Jesus, posoposo i. Ndang adong petunjuk di evanggelium Lukas on taringot tu “aha alana” umbahen pintor porsea ibana, Jesus do posoposo na binagabagahon ni Debata. Ra adong “gerakan” ni Tondi Porbadia dibagasan dirina mambahen pintor pasti jala spontan ibana mandok, “Paluaonmu ma nuaeng, ale Raja, naposomon di bagasan dame, songon na nidokmi; ai nunga diida matangku haluaon na sian Ho i, na pinaradem di jolo ni bangso sudena, bahen panondang sumondangi angka parbegu, bahen hasangapon ni Israel, bangsomi” Marhite sian i boi antusanta paboa Tondi Porbadia do na “menuntun” (mandasdas) ibana asa ruar sian inganan partangianganna jala bongot tu Bagasjoro umbahen gabe pajumpang dohot si Maria/Josep nang posoposo i..

4. Di pelaksanaan pesta-pesta Natal ditingki na parpudi on, jotjotan do marrumang tradisional-seremonial. Ai lam matua jolma, lam leleng marhuria jala lam jotjot mamestahon ari hatutubu ni Tuhan Jesus, ganup taon olo do ra sampe 3 sahat tu 5 hali, isarani natal huria (singkola minggu, naposobulung, ama, ina, sektor, umum), natal parsahutaon, natal margamarga, natal kantor, natal oikumene dohot angka na asing na so hagoaran, alai ternyata secara umum lam tu pejelna do pangantusion ni jolma laho manghaporseai paboa Jesus do realitas hapapatar ni Harajaon ni Debata. Terbukti sian angka sungkunsungkun, isara : Boha do parjadina Debata gabe jolma dibagasan diri ni Jesus ? Secara umum hariburon dipamestahonon di ari hatutubu ni Tuhan Jesus i na rumingkot, ndada pangauhonon dohot panindangion “nunga huida haluaon na sian Debata”, sian angka na parsidohot di pesta natal i. Nunga torop be jolma ndang be didasdas (dituntun) Tondi Porbadia laho mandohoti pesta natal huhut laho manghaporseai hapapatar ni Harajaon ni Debata, alai nunga didominasi nalar manang parbinotoan ni jolma. Ingkon marhite Tondi Porbadia do boi antusan jala haporseaan : “Debata gabe jolma dibagasan Jesus Kristus”. Alani i ingkon tubu do roha parsitutuon marhite ngolu habonaron dohot na marhadaulaton asa boi panghilalahonon “pandasdasan” (tuntunan) ni Tondi Porbadia laho marnida manang mamestahonon Hatutubu ni Tuhan Jesus, baru pe asa jumpang pangantusion haporseaon dohot panindangion songon na nidok ni si Simeon, ‘nunga diida matangku haluaon na sian Ho”, paboa na tutu do Jesus i hapapatar ni Mesias dohot Harajaon ni Debata.

Dimingguta sadarion ma minggu parpudi di taon 2009 alani i dina laho mangujungi taon 2009 on ingkon lam marsitutu do hita mamujimuji Debata huhut manghatindanghon “nunga diida matangku haluaon na sian Ho”, na marmudumuduhon pardalanan ni ngolunta mandalani ariari di taon 2009 on. Songoni nang dina laho mamasuhi sada taon naimbaru paboa naung “taida haluaon na sian Debata” marhite Jesus Kristus, ingkon lam papataronta ma Harajaon ni Debata tu na humaliang hita ima marhite ngolu partangiangon na manontong dohot marhite parange nang parulaan na “marhabonaron” dohot “namarhadaulaton” maradophon dongan jolma. Ngolu na sisongoni do na nidasdas (dituntun dan dikendalikan) Tondi Porbadia.. A m e n.
BAHAN JAMITA UJUNG TAON
PSALMEN 103: 8 – 18
Tanggal, 31 Desember 2009
Pinotomutomu ni: Pdt. Eben Hutasoit
“Parasi roha jala Pardenggan Basa do Jahowa”

1. Asi ni rohaNa do mambahen mangolu hita sahat tu sadari on.
Marisi joujou mamuji Debata. Joujou tu dirina sandiri do. Namanghatai do parpsalmen on tu dirina sandiri. Marrujiruji do ibana tu dirina jala sian i ma gabe tubu sada ende pamujion tu Debata. Naeng pujionna Tuhan i sian nasa gogona. Dungi dipasingot do dirina asa unang hea manghalupahon denggan basa ni Debata. Singotsingot i patuduhon hadirion, rohana na umbagas marningot asi ni roha ni Debata Jahowa. Ndang hasuhatan denggan basa ni Debata. Manghalupahon denggan basa ni Debata i ma mula ni hasesega di hadirion ni jolma i. Di jou Tuhan i do hita laho mamuji Debata, ala denggan basa ni Debata naung tajalo di bagasan ngolunta. Digoari dison pambahenan na denggan na binahen ni Debata i ma: manesa dosa, asi ni roha, martumpalhon denggan basa.

Porlu do hita patupahon rujiruji taringot tu godang ni denggan basa dohot asi ni roha ni Debata naung tajalo sian na jolo sahat tu sadarion. Marjea do jolma na so olo marningot denggan basa ni Debata Jahowa di bagasan ngoluna. I ma halak na mangarajumi ngoluna dohot nasa na adong di ibana holan ala ni gogona sambing. Unang lupa hita nanggo sada angka asi ni rohaNa i di hita. ParPsalmen on tung tangkas panindangion ni haporseaon na ima: Parjolo, Jahowa do mambela halak naung tertindas marhite na pajongjong hatigoran dohot uhum tu nasida. Nunga dipapatar hian tu si Musa dohot bangso Israel. Mungkin haluaon na sian Misir do deba di ingot parpsalmen i dison. Panindangion haporseaon na paduahon i ma: “Parasiroha jala pardenggan basa do Jahowa, lambat tarrimas jala parasi roha godang” (Pat. 2 Musa 34:6; Psalm 86:15; Neh 9: 17).

2. Disesa do dosanta di babagasan holongNa

Par-Psalmen on sai tontong do mangendehon denggan basa dohot asi ni roha na pinatupa ni Jahowa di bagasan ngoluna. Di patudohon Debata do hasatiaon na tu jolma marhitehite naso tarrimas Ibana marnida pangalaho dohot pardosaon na niula ni jolma i. Ndang di baloshon tu jolma i angka pangalaosion dohot hajahaton na ni ulana. Dosa dohot hajahaton ni jolma naung ni rajaan ni sibolis, ndang tarbahen na tinompa i be patubegehon pujipujian tu Debata. Ise do na martanggungjawab disi, tontu hita jolma do. Alai sai tongtong do Ibana di bagasan hasabaron manganjuanju jolma i asa anggiat nian marhamubaon ni roha jala sai tongtong mian jala mangolu di bagasan goar ni Debata Jahowa. Songon asi ni roha sahalak amaama do marnida ianakhonna holong ni roha ni Debata di angka jolma na tinompaNa. Sai tongtong do parPsalmen i marolopolop mangendehon dohot mamuji Jahowa sian nasa rohana, gogona taringot pambahenan ni Debata di bagasan ngoluna.Tung tangkas do dihatingdanghon parPsalmen on ia ngolu ni jolma i di portibion sagombas, parsatongkinan do alai ianggo holong dohot asi ni roha ni jolma ndang mansohot i sahat ro di saleleng ni lelengna. Tangkas do ia ngolu ni jolma i songon duhutduhut na diladang i satongkin margerbang alai satongkin nari nunga melos jala madudus. Alai ianggo holong ni roha ni Jahowa sai tongtong do i marsundutsundut. Di pataridahon Jahowa do holongNa i tu angka jolma na mian di bagasan pardosaon. Asa unang mago jolma i didok roha ni Jahowa di suru do Jesus Kristus ro tu portibion laho patupahon haluaon nang hatuaon (Pat. Yoh 3:16; 1 Yoh 4:10). Di patuduhon Jesus Kristus do asi dohot holong ni rohana di na laho manghophop jolma i sian pardosaon (Pat. Mat9: 9-13;Luk 7: 36-50;Yoh: 1-11), Sampe mate tarpajal Ibana di hau pinorsilang. Nang pe gantung Ibana di hau pinorsilang i tongtong do di patuduhon holong dohot asi ni rohaNa marhite pandohan na mandok: “Ale Amang! Marpamuati ma roham mida nasida, ai ndang diboto nasida na binahen nasida i” (Mat 23: 34). I ma sada bukti di ngolu ni jolma i paboa na torus do Jahowa mian di bagasan holongNa. Ai umbalga do holongNa sian rimasNa. Di pangalaho na songon i ma lam boi hilalaonta arga ni haroro ni Jesus Kristus tu portibi on. Ibana Sipalua hajolmaon sian pardosaon i. Ala ni i do dipaborhat Jesus angka siseanNa dohot sude angka na porsea i mambaritahon barita na uli taringot haluaon na binoan ni Jesus tu saluhut bangso. Marhite i ma gabe sude na ulu ni tot manghatindanghon paboa Debata di bagasan Jesus Kristus mangalehon haluaon dohot hatuaon di bagasan ngolu ni jolma i.

Tapatogu ma rohanta mandok mauliate sian nasa gogo tu Debata marningot sude asi ni rohaNa tu hita. Marhitehite angka ende, pujipujian, tangiang dohot mangula ulaonta di bagasan lomo ni roha ni Tuhan i. Naeng ma mulak rata ganup semangatta mamuji dohot mangulahon lomo ni rohaNa. Sai taarahon rohanta ganup ari mandok: “Puji ma Jahowa ale tondingku jala unang halupahon denggan ni basaNa sudena”.

3. Taarahon ma angka dongan mananda asi ni roha ni Debata.

Dung tangkas tahangoluhon jala tahamauliatehon asi ni roha dohot denggan basa ni Debata, tarjou do hita manogihon angka dongan na sing asa dohot nasida mananda asi ni roha ni Debata. Gabe rap dohot hita pangasaphon Debata di bagasan pardalanan ni ngolunta. Saluhut naung mananda Tuhan i gabe dongan ni Tuhan i mangula lomo ni rohaNa. Alani i adong do turgas manogihon, mangarahon halak na asing gabe si puji Debata.Turgas na niulahon sian las ni roha dohot roha mauliate tu Debata, ala sanga dipangke ngolunta mangarahon angka donganta. Ingkon rap mamuji jala pasangaphon Debata do hita do hita dohot saluhut na tinompa ni Debata di portibion. Ingkon sude do jolma i manghatindanghon paboa Debata do sitompa ibana. Ndang adong haluaon nang hatuaon so dunghon sian Debata. Ndang boi halupahonon ni jolma i nanggo satongkin pe di bagasan ngoluna laho mangarahon donganna laho mamuj dohot pasangaphon goar ni Debata.

Pardalanan ni ngolu ni jolma i boi do sarupahononta songon sada solu na metmet na mardalan di tongatongah ni laut na bidang jala na bagas. Dison boi berengonta mansai godang ancaman na boi mangharomhon solu i. Ima sian galumbang na balga jala gogo dohot alago na mansai gogo situtu. Na di setiap tingki boi ro jala mangauphon solu dohot pangisina. Pardalanan ni jolma i pe suang songoni do, bahat jala godang do angka na masa siboluson di na laho mandalani ariari ngolunta. Mansai godang sangkap ni portibion, sibolis laho mangaithon jolma i asa mian, mangolu di bagasan pardosaon. Jotjot di lehon sibolis i hasonangan parsatongkinan di ngolu ni jolma i dohot maksud asa mian di pardosaon jala mago jolma i sian adopan ni Debata. Mansai godang masa jala songgop parungkilon dohot hasusaan dibagasan ngolunta on. Alai molo tung songgop pe tu hita parungkilon i ndada dalan ni Debata i laho manguhumi, pamatehon jolma i. Alai boi do parhatopotonta dalan ni Debata laho patoguhon haporseaonta. Ndada molo ro haporsuhon, sitaonon i gabe mandate, maheu pangkilalaanta, alai merhitehite sitaonon i gabe lam pita mata ni haporseaonta jala lam solhot hita tu adopan ni Debata. Kita tidak ingin pulang karena ada gelombang yang besar, akan tetapi mamfaatkanlah gelombang tersebut untuk mencapai tujuan. Marhitehite na masa tu hadirionta hagogotan i, boi do i mambaen sada semangat asa lam margogo hita mangula angka na denggan jala joujou hita tu Debata asa ro pangurupionNa.

Satongkin nari salpuhononta na ma taon na buruk on jala eahanta ma sada taon na imbaru i ma taon 2010. Ndang taboto dope manang aha ragam ni siadopanta disi. Alani do dibagasan partingkian on dipaingot Debata do hita marhite hataNa na mandok: Parasi roha jala Pardenggan Basa do Jahowa. Taparhatop ma na tongtong do asi rohaNa mida hita asal ma tongtong hita mian di bagasan hoprseaon jala mamrpangkirimon na mangolu tu Ibana. Marrujiruji ma hita tu dirinta tarlumobi ma tu adopan ni Debata, boha do parangenta, pangoloionta tu Ibana na sai laonon. Nunga tapuji Ibana marhite ulaonta nang parangenta? Manang angka ulaon na maralo tu rohaNa do tongtong taulahon. Unang halupahon sude pambahenan ni Debata di bagasan ngolum, puji jala olophon ma pambahenan ni Debata na so hasuhatan i. Selamat Taon Baru 2010. Amen.