Tuesday, June 16, 2009

Evangelium Edisi Juni - Juli 2009

Jamita Pesta Pentakosta 2
Tgl. 01 Juni 2009
Johannes 14 : 15 - 21
Pdt. Adventus Nadapdap.. S.Th
Pdt. HKI Resort Tiga Lingga

Didongani Tondi ni Debata do Halak Napatuduhon Holongna Tu Jesus

I. Patujolo
Di Pesta Pentakosta II on dienet do jamitanta sian Johanes 14:15 – 21, turpuk ni jamita on bahagian kisah perjamuan perpisahan Jesus dohot angka siseaNa (Ima na dipatorang Johanes 13 – 17). Tangkas do diboto Tuhan Jesus naung ro ma tingkina manadinghon portibi on, manadinghon angka sisean na dihaholonganna. Naung ro ma tingkina manaon hamatean di hau silang i jala laho mandapothon Ama i. Dipatupa Jesus ma perjamuan malam dohot angka sampuludua siseanNa, las di perjamuan i ma Jesus martading hata, pasahathon pangajarion dohot manangianghon angka sisean na i. Las dison ma Jesus marbagabagahon didongani Tondi Porbadia do angka siseanNa mangulahon patikNa dohot mambaritahon barita nauli. Sian hata ni Tuhan Jesus di turpuk ni jamita on do hita mangantusi hasadaan ni Debata Ama, Anak Na Jesus Kristus dohot Tondi Porbadia sebagai Debata sitolusada. Masiihotan do holong ni Debata Ama marhite pangaramotionNa dohot holong ni Jesus Kristus marhite panghophoponNa dohot holong marhite PangondianNa. Sian jamita on do hita mangantusi halak na Porsea tu Jesus mangolu do dibagasan hasadaan ni Debata Ama, Anak, Dohot Tondi Porbadia. Beha do seharusna parange (sikap hidup) halak na porsea tu Jesus mangolu dibagasan holong i? Jala aha do tujuan ni Jesus mangido tu Debata Ama asa Tondi Porbadia ma mandongani angka siseanNa, ima na naeng dipatolhas di jamita on


II. Hatorangan ni Turpuk
Ay. 15 : Tanda Holong tu Debata ima Mangaradoti PatikNa.
Holong ni roha i porlu do adong pembuktian. Holong ni natuatua tu anak na dipatuduhon do sian pangaramotion na, holong ni anak tu natuatua na dipatuduhon do sian beha pambahenanna pasangaphon natuatuana dohot haunduhon mangulahon tona ni natuatua na. Lobi sian holong ni jolma do nadipatuduhon Jesus manghaholongi Ama na marhite haunduhonNa mangulahon parsuru ni Debata tu Ibana sahat tu hamateNa di hau parsilang i. Jala Jesus pe mandok tu siseanNa molo holong do rohana tu Jesus ingkon unduk ma roha mangaradoti patikNa. Artina adong do korelasi (hubungan berbanding lurus) holong tu Tuhan Jesus dohot parange ni halak naporsea (sikap hidup). Haunduhon mangaradoti PatikNa ndang holan sebagai bukti holong i alai sebagai kewajaran yang seharusnya terjadi sebagai hataridaan ni holong ni jolma tu Debata. Ndang perkara na mura mangulahon holong alana dituntut do haunduhon na marsitutu mangulahon dohot mangaradoti patikNa tung ro ancaman-ancaman dohot godaan-godaan sian luar. Apalagi dituntut do angka siseanNa i/halak na porsea laho mangulahon angka na nunga diulahon Jesus (ay 12) dohot manghatindanghon Jesus Kristus (15:27).

Ay. 16-17 : Tondi Hasintongan Sian Debata do Mandongani Halak na Mangulahon PatikNa
Ala ndang perkara na mura mangulahon holong i, ndang dipasombu Jesus angka siseanNa i sahalakna mangulahon patikNa dohot mambaritahon Barita na uli alai dipangido Jesus do tu Ama i asa dilehon pangondian na asing. Pangondian na asing maksudna pribadi na berbeda sian Jesus dohot sian Debata Ama, ima Tondi Porbadia. Sian bagabaga ni Jesus on boi do taantusi aha do fungsi ni Tondi Porbadia dihangoluan haporseaon ni halak Kristen. Tondi Porbadia sebagai pangondian. Di bahasa gorik di dok do parakletos naberarti pangondian manang penolong. Tondi Porbadia ro tu halak na porsea asa mangalehon hagogoon, pangondian, pangapulon tu halak na porsea asa margogo menghadapi tantangan-tantangan na mangulahon patik ni Jesus Kristus. Gelar na asing na dipake tu Tondi Porbadia ima Tondi hasintongan. Adong do pigapiga hali di Injil Johanes on dipake Tondi hasintongan mandok Tondi Porbadia (Joh 14:17; Joh 15:26; Joh 16:13), berarti na ringkot do diondolhon Injil Johannes on Tondi Porbadia sebagai Tondi Hasintongon alana Tondi Porbadia sebagai penjaga hasintongan, na mangarahon (menuntun) halak na porsea tu hasintongan. Holan dibagasan Tondi Porbadia do hita boi marhaporseaon na sintong, marparange na sintong. Jadi fungsi ni Tondi Porbadia ima mangondingi, mangalehon hagogoon halak na porsea mangulahon patik ni Kristus dohot mangarahon halak naporsea mangolu di hasintongan.

Di dok Tuhan Jesus do ndang ditanda portibion Tondi Porbadia, alai angka siseanNa, angka na porsea ditanda do Tondi Porbadia, alana holan halak na olo mangalehon dirina tu Debata (penyerahan diri kepada Allah) ido na boi mananda Tondi Porbadia dohot halak na olo melatih ngolu partondionna (hidup rohani) marhite tangiang, pujipujian manang ibadah. Dihalak na porsea sisongoni namananda Tondi Porbadia jala sai tongtong diondihon Tondi Porbadia.

Ay. 18 – 21 : Marhangoluan dibagasan Kristus do halak na porsea
Nunga mulai adong firasat di angka siseaNa i mungkin naeng terjadima suatu tragedy ditongatonga nasida na manirang nasida sian Jesus, Guru nadihaholongi angka sisean i. Ido makana didok Jesus : "ndang tadinghononKu hamu so mar ama, na ro ma Ahu mandapothon hamu." Songon na kehilangan sahalak bapak (Bahasa Gorik na orphanos) do dirasahon angka siseanNa molo ditadinghon Jesus siseanNa. Alai ndang salelengna ditadinghon halaki ro do muse Ibana. Haroroni Jesus na didokna dison ima haheheonNa sian hamatean, nang pe dibolus Jesus hamatean alai mangolu do Ibana di ari patoluhon. Haheheon ni Jesus i do bukti sai tongtong do rap dohot angka na porsea Ibana. Ido umbahen didok Jesus "alai idaonmuna do Ahu , ai na mangolu do Ahu, hamu pe mangolu" hangoluan na didok Jesus on ndang terfokus ngolu ni pardagingon alai ngolu partondion naung dipalua sian hamatean salelenglelengna. Hangoluan namamboan halak naporsea menyadari dibagasan Debata do Jesus jala halak na porsea dibagasan Jesus. Molo nunga sahat tingkat pemahaman partondionta tu hasadaon dibagasan Ama dohot Jesus hita, tarida ma holong i dingolunta dohot diulaonta na mangaradoti angka patikNa.

III. Panimpuli: Hahonaan ni jamitaon dingolunta siganup ari ima:
1. Nunga dipatolhas diturpukon halak na holong tu Jesus ima na mangulahon patikNa, aha do patikNa i? ima marsihaholongan ma hamu sama hamu, hita hangoluhon ma sikap namarsihaholongan on di tonga-tonga ni keluarga, huria dohot lingkungan sosialnta.
2. Pos rohanta sai didongani Tondi Porbadia do hita namangulahon holong, sai diarahon do hita mangulahon holong na dibagasan hasintongan. Tindakan kasih bukan hanya dilihat dari pemberian tetapi dari sikap yang berani menyatakan yang benar! Mungkin nunga sering tabege hata on: "Jangan beri kepada seorang ikan tetapi beri kepadanya pancing" tu kehidupan sosial namarlapatan unang lehon tuhalak bantuan materi alai lehon parkarejoon. Tutu sintong do hata on alai jaman saonarion nunga godang diputasi halak bondar dohot tao, aha ma sihailon? Artina behama di jaman saonarion mangalehon tu sada halak napogos lapangan kerja alana nunga godang lapangan pekerjaan hona "putas" sogok menyogok, korupsi, nepotisme. Tentu asa boi hurang pengangguran perlu do kebenaran dan keadilan dinyatakan. Marhite tahun diakonia HKI, tahangoluhon ma holong dibagasan hasintongan. Berdiakonia ndada holan pelayanan meja, memberi makan alai memperjuangkan hasintongan dohot hatigoran.

3. Tongtong ma hita tingkatkan parngoluon ni partondionnta (hidup rohani kita) marhite tangiang dohot kegiatan-kegiatan ibadah asa marhagogoon hita mangulahon patik ni Debata jala sai didongani Tondi Porbadia hita. Amen.


Jamita Minggu Trinitatis
Tgl. 07 Juni 2009
Johannes 3 : 1 - 8
Pdt. Gom.F.H. Tampubolon, S.Th
Pdt. HKI ResortSiantar IV

Marngolu Naimbaru

1. Evangelium Johannes.

Molo jinaha evanggelium Johannes on, godang do angka istilah-istilah na so haru somal jumpang di evanggelium sinopsis i (Matius, Markus, Lukas) . Mamungka sian bona ni evanggelium Johannes on taida panghorhon ni Helenisme (Gorik) dohot Judaisme (Jahudi) di abad parjolo dung Kristus. Angka istilah-istilah na pinangke ni panurat evanggelium Johannes on laho patandahon Jesus Anak ni Debata, ima istilah naung somal di sipareon ni halak Jahudi, naung saor dohot budaya ni halak Gorik. Isarani, laho patoranghon hadirion ni Jesus naung ro tu protibion dipangke do istilah : "Hata i", "Daging", "Hangoluan", "Hatiuron", "Hamuliaon", "Anak sasada" dohot angka na asing. Sian i boi dohonon disangkapi panurat evanggelium Johannes on do naeng mamanghulingi sandok halak na pistar, na bisuk, angka pangajari, ro di angka na sangap di portibion asa tung ditanda jala dihaporseai Jesus Kristus do Anak ni Debata, na mangalehon hangoluan di angka na porsea di HataNa (Johannes 20:3).

2. Mangharingkothon marguru tu Jesus Kristus (ay. 1 – 2).

Angka na pinatujolo gabe pangajari di tongatonga ni sada bangso digoari do guru. Ima angka na pistar/bisuk naung godang mangguruhon parbinotoan jala na gabe sitiruon ni torop halak di ngolu siganup ari. Alani i ingkon jagaon ni sahalak guru do wibawana songon sahalak na pistar/bisuk, na gabe panungkunan ni natorop. Ia si Nikodemus ima sahalak guru ditongatonga ni halak Jahudi jala ruas ni Sanhedrin (Mahkamah Agama) do ibana (bd. Yoh 7:50-52;Yoh 19:39). Jadi siat do tu roha molo ingkon borngin-borngin si Nikodemus ro marsiajar tu Tuhan Jesus (ayat 1-2). Hurang do sumanna molo songon angka natorop i ibana paihutihut Jesus apalagi manungkun sisungkunon diloloan tu sahalak guru naimbaru jala parhutahuta songon Jesus na sian huta Nasareth i. Alai songon sahalak guru ibana, dipatuduhon si Nikodemus do na sai tongtong dihauashon ibana parbinotoan naimbaru jala girgir do ibana mangguruhon hasintongan, atik pe hira na dilesengi Jesus ibana marhite pandohan "Ho, guru ni bangso Israel, ndang diboto ho i ? (ayat 10). Guru na sangap do si Nikodemus dimata ni natorop, alai anggo dijolo ni Tuhan Jesus tung mansai godang dope siguruhononna. Gariada hira hurang talup do si Nikodemus gabe guru, so tarantusan ibana dope ruhutruhut laho marnida Harajaon ni Debata. Ingkon guruhononna songon dia do tama sada halak mangolu dibagasan ngolu naimbaru. Alani burju ni roha ni si Nikodemus na mangguruhon hasintongan sian Jesus, disangaja ibana do ro bornginborngin mandapothon Jesus asa tung sagat ibana manghatai jala boi dapotna hatorangan na bagas taringot tu nasinungkunna tu Jesus i. Jala martua do si Nikodemus ala dapotsa hatorangan na tangkas taringot tu ngolu naimbaru i sian Jesus. Borngin na denggan jala nauli do borngin i di si Nikodemus gabe diantusi ibana do hinaringkot ni ngolu naimbaru. Alani i naeng ma hita songon si Nikodemus na mangalehon roha marsiajar mananda ngolu naimbaru sian Tuhan Jesus. Mansai denggan do adong di hita sada tingki na tontu bornginborngin manghatai dohot Tuhan Jesus i manangkasi manang aha pe na hurang tangkas di ngolunta on. Mansai torop do ditingki on na laos so adong tingkina manghatai dohot Tuhan Jesus i, ndang adong tingkina laho manungkun manang aha pe dingoluna. Na deba manghilalahon naung pistar ibana manang naung singkop pangantusionna ala nunga godang diguruhon Hata ni Debata. Hape halak na pistar jala na sangap songon si Nikodemus mangharingkothon parjumpangan na tangkas manangihon pangajaran ni Tuhan Jesus. Tapadao ma dirinta sian sikap "oto ndang tarajaran jala malo ndang tarparguruhon".

3. Tubu sian ginjang manang marngolu naimbaru (ayat 3-8)

Adong pengakuan sian si Nikodemus paboa guru bolon na ro sian Debata do Jesus. Alai pengakuan ni si Nikodemus on papatarhon ia panandaonna tu Jesus sebatas guru dope, ndang sahat dope tu panandaon ia Jesus i do Mesias. Jadi ringkot do hita manungkun dirinta, ise do Jesus i ? Ala sian panandaonta tu Jesus marpanghorhon do tu pengakuanta nang sikapta dohot pambahenanta tu Jesus. Nang pe songoni pengakuan ni si Nikodemus, pengakuan i pataridahon haserepon ni roha ni si Nikodemus dohot haradeon ni rohana laho mananda ngolu dibagasan Harajaon ni Debata.

Mansai maol siat tu pingkiran ni si Nikodemus hatorangan ni Jesus taringot tu na mangulahi tubu. Diuji si Nikodemus do mangantusi pangajaran ni Jesus marhite hapistaranna alai mansai ambal do sian nanimaksud ni Jesus i. Pandohan ni Jesus na mandok "ganup halak ia so tubu sian ginjang ndang tarbahensa marnida Harajaon ni Debata (ayat 3) dilapati si Nikodemus marhite pikiran/akal budi pardagingon. Nanidokni Tuhan Jesus i boi antusan holan marhite pikiran partondion do (pat. Rom 12:2). Ai ngolu naimbaru do nanidok ni Jesus "tubu sian ginjang", ima ngolu na mangadop tu tondi, ndada na mangadop tu hagiot ni daging. Tubu sian ginjang marlapatan ngolu naimbaru do, ima ngolu na dibagasan panogunoguon ni Tondi Porbadia. Nasa na marngolu naimbaru ima na tubu sian aek dohot Tondi. Tubu sian aek dohot Tondi na marpardomuan do i tu na marnida dohot mamongoti Harajaon ni Debata. Na sahat marnida jala bongot sogot tu Harajaon ni Debata ima angka halak na ias roha (pat. Mat 5:8). Alai ndang adong sahalak jolma pe na ias roha ia so jolo dipias sian saluhut hajahaton di na robi i. Ido umbahen ingkon tubu sian "aek". Jadi manang ise pe na porsea di Tuhan Jesus paboa nunga ias ibana sian dosa ala naung ias diburi Tuhan Jesus marhite mudarna i na durus di dolok Golgata, nasida ma naung tubu sian aek. Dibagasan pangantusion na sisongoni ma hurianta patupahon padidion na badia, ai manang ise pe na manjalo pandidion na badia, nunga tardidi ibana tubagasan hamatean dohot hangoluan ni Tuhan Jesus i. Marhite pandidion ima angka na porsea dipaias sian nasa dosanta.

Ndada sae holan i, ingkon dohot do tubu sian Tondi. Lapatanna ndang sae holan ias sian dosa ditingki ari naung salpu. Memang nunga salpu jolma naparjolo i, alai nuaeng nunga soluk jolma naimbaru marhite pandidion na badia i alai ringkot do jaloon hagogoon ni Debata marhite Tondi Porbadia i asa margogo jala monang angka na porsea i manaluhon nasa na jat saleleng di portibion. Ido nanidok Tuhan Jesus, "tubu sian Tondi". Holan marhitehite hagogoon ni Tondi Parbadia i do tarbahen angka na porsea mangadopi ragam ni hasusaan dohot hamaolon na sonson di ngolunta on. Tubu sian Tondi marlapatan do ias sian dosa na robi jala maruli hagogoon mangadopi masa depan dohot tantangan dohot angka hamaolon na so tinagam. Alai sai monang do jala sahat do langka ni angka na porsea i tu hangoluan salelenglelengna dibagasan Harajaon ni Debata, songon alogo na mangullus dompak lomo ni rohana (ayat 8).

4. Jotjot do jumpang di ngolu ni halak Kristen pangantusion na so ra hantus taringot tu lapatan ni pandidion na badia ala godang dope na marnida sakramen pandidion na badia holan sekedar mangalap goar manang asa tartingting di tongatonga ni huria. Hape mansai bagas do na hinangkam ni pandidon na badia i, ai dina tardidi i hita disi do hita tubu paduahalihon ala nunga dipaias hita sian nasa dosa jala mamungka sian ima hita mandalani ngolu partondion. Alani i ingkon do togutoguon ni natoras dohot huria i do ganup dakdanak manang na magodang naung tardidi i asa dipanghilalahon hagogoon ni Tondi Porbadia di ngolu siganup ari. Naeng tangkas antusan ni halak Kristen ia na rumingkot di halak naung tardidi (dakdanak manang na magodang) ima manghilalahon huaso ni Tondi Porbadia na margogoihonsa mangulahon nasa na denggan jala mangalo nasa na jat. Jala ndang adong lapatanna persoalhononhon rumang ni pandidion i, na dipercik manang diusophon, dakdanak manang na magodang. Sisoada do saluhutna i molo so margogo halak kristen i mangulahon lomo ni roha ni Debata jala mangalo nasa ulaon ni sibolis. Sandok ganup naung tardidi dibagasan goar ni Debata Ama, Anak dohot Tondi Porbadia manang na songon dia pe rumangna dipatuduhon ma paboa naung sintong ibana tubu sian aek dohot tondi. Antong lam taguruhon ma marngolu naimbaru asa lam margogo hita manaluhon nasa na jat marhite angka ulaon na denggan. Amen.


Jamita Minggu 1 dung Trinitatis
Tgl. 14 Juni 2009
2 Musa 7 : 14 - 25
Pdt. Cica br. Nababan, S.Th
Pendeta HKI ResortNagojor
Tangihon Jala Ulahon ma HataNa, Laos Pauba Roham


I. Patujolo
Digoari do buku 2 Musa on dibagasan bahasa Yunani Exodus na marlapatan keluar. I ma na manaringoti haruruar ni bangso Israel sian tano Misir marhite haluaon na pinatupa ni Debata. Dibagasan turpuk jamita on boi tangkas idaonta tanda halongangan na pinatupa ni Debata di jolo ni Raja Parao, asa marhite halongangan i olo Raja i paloashon bangso Israel haruar sian tano Misir. Alai dang hamubaon na jumpang di roha ni raja Parao baliksa tahe lam tangkang do rohana hinorhon ni ulaon tu angka data manang partondung manang angka parsibalik mata ni halak Misir.

II. Hatorangan ni turpuk.

Dijolo ni turpuk on nunga dipatorang i ma diparsuruon ni Debata tu si Musa dohot si Aron asa laho nasida mandapothon raja Parao, asa dipaloas rajai bangso Israel haruar sian tano Misir, asa dipuji nasida Debata dihalongonan disiala angka pambahenan dohot pangaramotion ni Debata di nasida. Jala dinajumpang nasida dohot raja i denggan do nasida mangido asa anggiat olo raja i paloashon bangso Israel haruar sian tano Misir. Alai dang olo rajai paloashon jala dipatupa si Musa dohot si Aron ma tanda halongangan hombar to naung nisuru ni Debata tu nasida, i ma mangalipathon tungkot ni si Aron tu atas tano gabe ulok. Alai marnida i tongtong do ndang olo raja Parao paloashon gabe dijou ibana ma angka partondung dohot parsibalik mata ni bangso Misir jala dibahen nasida ma songon na binahen ni si Musa dohot si Aron i. Alai dibondut tungkot ni si Aron do tungkot ni angka parsibalik mata i.

Diayat 14 tangkas do didok ai diboto Debata Jahowa do na tangkang do roha ni raja Firaun,jala dao do rohana sian roha na olo mardame. Mangihuthon ayat 3 dipatangkang Debata do roha ni raja i, asa lam godang angka tanda halongangan na boi patupaon ni Debata marhite naposona si Musa dohot si Aron. Dung i disuru Debata Jahowa ma muse si Musa laho mandapothon raja Firaun mangido asa dipaloas bangso Israel haruar. Jala laho ma muse si Musa dohot si Aron manogotnai mandapothon raja Firaun tu topi ni batang aek jala Laos dipatupa do (list /tanda halongangan bolon, i ma na dilipathon nasida tungkotna i tu aek i jala mengubah angka aek na adong disaluhut tano Misir gabe mudar. Pola do gabe marmatean saluhut angka dengke na adong dibagasanna, jala aroma nape bau ma huhut muse dang boi be nasida manginum aek i.

Marnida tanda halongangan i tongtong do dang ditangihon raja Firaun hata nasida alai lam dipatangkang raja i do rohana ala boi do angka parsibalik mata ni bangso Misir patupahon songoni (ayat 22). Dung songoni mulak ma raja i tu jabu na laos so dipardulihon do hata ni Debata Jahowa na pinasahat ni naposoNa si Musa dohot si Aron tu ibana. Alai anggo saluhut halak Misir nunga be berusaha laho mangkali angka sumur asa adong aek na boi inumon nasida. Pola do 7 ari lelengna aek na adong di tano Misir i gabe mudar.

Marhite angka tanda halongangan na pinatupa ni Debata marhite naposoNa si Musa dohot si Aron naeng pataridahon hagogoon dohot huaso ni Debata Jahowa na tuk patupahon na so tolap di patupa jolma na diportibion. Ai ragam do cara ni Debata laho paubahon roha ni jolma jala patandahon diriNa tu angka jolma diportibion. Asa anggiat olo nian jolma i paubahon rohana jala manangihon hata ni Debata, huhut mangulahon dame dohot holong na sian Debata.

III. Panimpuli

Hatangkangon ni roha ni raja Parao on jotjot masa do jala boi jumpang hita ditongatonga ngolu ni halak Kristen. Hinorhon ni angka hagogoon ni angka datu, partondung dohot parsibalik mata gabe lam tangkang roha ni raja i. Dung di ida raja Parao hagogon ni angka datuna i gabe mulak ma ibana tu jabuna jala ndang dipardulihon hata ni Debata angka naung binegena, ala memang dipatangkang Debata do rohana. Alani angka hagogoon ni portibion dohot angka na adong di ngolu ni jolma i gabe lam tangkang roha ni jolmai jala ndang be olo manangihon hata ni Tuhan dohot angka tanda na pinatupa ni Debata di ngolunta on. Marhite turpuk on naeng ma sadar hita halak Kristen paboa ndang adong na boi tapangasahon diadopan ni Debata so holan asi dohot holong ni rohaNai do. Alani i tapauba ma rohanta, tatangihon ma hataNa jala na rumingkot tapadao ma roha hatangkangon sian dirinta ganup. Amen
Jamita Minggu 2 dung Trinitatis
Tgl. 21 Juni 2009
Jesaya 41 : 14 - 20
Redaksi

Arga do Ho di Debata


I. Patujolo:

Torop halak mangarajumi naso mararga ngoluna ala ni hapogoson, hagaleon, naso mardihadiha, laos gabe mandele, mangalului hapuasan ni ngolu na laos manegai ngoluna manang gabe mangolu dibagasan haholomon. Di na deba ala so tartaon be arsakna pola gabe maningkot. Torop do muse nang halak Krsiten naso mangargahon ngolu on marhite mangula ulaon naso marguna jala ndang marsitutu mangula ulaonna. Godang do muse namamillit parngoluon nasomalsomal i (orang biasa), molo di huria gabe ruas biasa atik pe adong di ibana angka talenta (isara parendeon, mangajari, dna) alai ndang dilehon rohana laho mamangke i tu ulaon panghobasion di huria, hape marhasurungan do ibana ditompa Debata.
Tung andul do marasing panompaon ni Debata di manisia, tumiru rupa ni Debata, tudos tu pangalahoNa, jala pola disuanhon Debata "DNA" Na sandiri marhite na mangullushon hosanNa (1 Musa 2: 7). Asa tung tangkas do hasurungan jala hinaarga ni jolma i di adopan ni Debata. Alai dung madabu jolma i tu bagasan dosa, gabe moru ma hinaarga ni jolma i, gabe "banting harga". Jakobus 4 : 14, Suman ma hamu tu timus, na tarida satongkin, dung i gabe so haidaan be. Jesaya 41:14, songon gea, jolma siotikhotik Alai putus songon i do hinaarga ni jolma i di adopan ni Debata?

I. Hatorangan:
1. Sai marulakulak do roha ni Debata ala asi nirohaNa:
Tutu ingkon bolusan ni jolma i do ragam ni haberniton ala pangalaosion di hata ni Debata, ala sai mangasahon gogo dohot pingkiranna sandiri jolma i mandalani hangoluanna. Di sejarah ni bangso Israel, diloas Debata do bangsoNa i tartaban di Babel, manaon godang haporsuhon. Ala sitaonon i, godang do nagabe paholang diri sian Debata ala dipingkir naso margogo Debata. Hape, ida ma, ndang naso margogo Debata, ndang manongtong rimas ni Debata, sai marulakulak do roha ni Debata, ala umbalga do asi nirohaNa sian rimasNa i. Ditogutogu do manisia na hinaholongan i, jala sai disangkapi asa maruli di las niroha dohot ngolu namarhasonangan dibagasan dalan dohot hangoluan na hombar tu lomo ni rohaNa i.

Di tingki bobonosan, biar, jala mago panghirimon ni bangso i, Debata sandiri do na papos rohanasida, mandok: "Unang ho mabiar, ale gea Jakkob, hamu jolma siotihotik sian Israel Ahu do mangurupi ho, ninna Jahowa". Lumobi sian i dope, naeng tompaon ni Debata do bangso na hinaholongan i gabe marhagogoan, gogo na marhasurungan, pola boi gabe "hureta pardege na tajom, naimbaru, sidua baba, asa diluntak ho angka dolok, jala digopui ho, jala doshon rapanrapan angka buntulbuntul bahenonmu. Piaranmu ma nasida gabe luahonon ni alogo jala paserahon ni habahaba". Marhuaso do Debata mambahen bangso nagale i, na saleleon sai dipapisatpisat bangso nabolon gabe bangso namarhagogoon, namarbalik gumogo sian bangso Babel nagogo i.

2. Huaso ni Debata dao Sumurung sian huaso na adong di Portibion.

Marhuaso do Debata patupahon nasa lomo nirohaNa lobi sian naboi piningkiran dohot nahinirim ni jolma i. Ndang holan boi paruarhon bangso Israel sian panabanan ni Babel nasida dibagabagahon Debata, lumobi dope muse gabe mangalengsehon bangso Babel nabolon i : Jala boanonnasida ma angka bangso tu inganannasida, gabe pinompar ni Israel nampuna nasida di tano ni Jahowa, bahen angka naposo baoa dohot boruboru; jadi tioponna di habuangan jolma angka na mambuangkon nasida jala rajaanna angka sibahen gogo tu nasida (14:2). Lumobi dope tahe sian i, dibagabagahon Debata do: BungkaonKu ma angka sunge di atas robean na saesae nang angka mual di parsitongaan ni rura, bahenonku ma halongonan i gabe tao, jala tano bangkalbangkal gabe haroroan ni aek. PatubuonKu ma di halongonan hau ares, sampinur tusam dohot hau jarak, suanonKu ma di adaran hariara jabijabi rap dohot bintatar. Lapatanna, ndang holan hamonangan sian pangalisatan bangso na gogo naeng patupaon ni Debata, lumobi muse tahe, bahenon ni Debata do muse habaoran ni ngolu angka inganan naung sanga so mangalehon dalan ni ngolungolu.

Alani i, molo tung madabu hita nuaeng tubagasan haporsuhon manang sitaonon na borat unang pintor mandele hita. Molo tung pe hinorhon ni angka dosanta hita gabe madabu tubagsan "panguhuman", unang pintor mandele, jala unang mabiar mandapothon jala manjou Debata. Tung lambok do hata ni Tuhan Jesus mandok tu hita: "Ro ma hamu angka na loja jala nasorat asa Hupasonang hamu" (Mat. 11:28). Rasirasa nuaeng ndang dope mangido hamu marhitehite goarHu. Pangido hamu ma, asa manjalo hamu, asa gok halalas ni rohamuna! (Joh. 16:24). Tung sura rara dosamuna songon abit bunga dapdap, * bontar do bahenonKu songon itak; nang pe rara songon abit hasumba, gabe songon hapas do muse. (Jes. 1:18).

3. Naeng Sandok Portibion Mangolophon Jahowa:

Tutu, bagabaga haluaon dohot las niroha i nanaeng patupaon ni Debata martujuan bahen dibangsoNa i, Israel. Alai hape sude napinatupa ni Debata i, ndang holan bahen di bangsoNa i sandiri (25:6,7). Asa tung patar do hagogoon dohot huaso ni Debata tu sandok bangso, portibion: "Asa rap marnida dohot mananda dohot manimbangi dohot marateatehon, mangundukhon tangan ni Jahowa na mambahensa" (pat. 42:6, 49:6,7, 52:10, 60:3). Denggan basa, dohot asi niroha ni Debata naung tajalo dohot nanaeng parsaulihononta dope ndang naeng holan golomgolomonta sandiri, naeng do dohot angka naasing marsaulihon songon pandok ni endenta no 94 (HG): "… Sai mabaor ma pasupasu nang marhite sian ahu".

III. Sipahusorhusoron:

Tutu, gok do hamaolon dohot hasusaan natabolus di ngolu on mambahen sai hira naso mararga be ngolunta on. Olo do ala ni hapogosonta, gabe leas jala pis mata nihalak marnida hita.

1. Ise do hita diadopan ni Debata ?

Holong do rohangHu di ho (pat. Joh. 15:9), nunga Hujou goarmu jala Ahu nampuna ho (Jes.43:1). Tagan so Hujadihon dope ho di bortian, nunga Hutanda hian ho; jala tagan so ruar dope ho sian ampuan ni natorasmu, nunga Huparbadiai hian ho (Jer.1:5), Dibahen na arga do ho Huida, marmulia jala Ahu mangkaholongi ho (Jes. 43:4) haholongon salelenglelengna Hubahen mangkaholongi ho, dibahen i Hutogutogu ho marhitehite asi ni roha (Jer. 31:3). Tung tarhalupahon inaina ma posoposona, so asi rohana mida anak tinubuhonna i? Tung sura pe tarhalupahon nasida, ianggo Ahu laos so halupahononku do ho. (Jes. 49:15), Ai Ahu do Jahowa Debatam, na maniop tanganmu siamun, jala na mandok tu ho: Unang ho mabiar, Ahu do mangurupi ho. (Jes. 41:13).

2. Tung so mararga be ngolu dung madabu tubagasan dosa.

Di nadituhor sada Jaket sian toko, dung leleng dipangke, nunga buruk jala adong ribakribak na, dilelang ma Jaket i, hape boi laku marlompitlompit arga sian arga naparjolo tingki imbaru, pola ratusan ribu Dolar. Di Roma, adong mobil bekas Volkswagen Golf warna abu-abu metalik keluaran th. 1999 laku tarjual 1,3 juta dolar AS, umarga sian keluaran naimbaru. Aha do umbahaen gabe songon i argana ? Ala ni ulina do manang kwalitasna ? Ndang ! Jaket dohot mobil i, tung arga nilaina ala ni nampunasa hian. Jeket i, Jeket ni si Elvis Presly nahinan, najotjot dipangke ibana konser tingki di ngoluna. Mobil i, puna ni Joseph Ratzinger (Paus 2005).
Sadia do arga ni sada harotas ? targantung sian isi ni harotas i do, molo chek marisihon hepeng milyar do. Sadia arga ni tanda tangan ? targantung tu ise na manandatangani ! sadia arga ni ngolu ? Jesaya 44:5

Arga ni ngolu on targantung sian ise namamanghe dohot nampunasa, boi do so mararga alai boi tung mansai arga. Boi do pintor dihalupahon halak, alai boi do sai diingot. Targantung tu ise namamanghe dohot nampuna ngolu i. Galatia 3 :20. Tung mansai arga do ngolunta on molo Jesus nampunasa jala dipangke Jesus. Nunga pola arga digarar Jesus ngolunta on, dohot hosanNa sandiri. Ido umbahen didok Jesus : "ai ndang tarula hamu agia aha, anggo so mardongan Ahu." (Joh. 15:5). So mardonganhon Jesus, tung so mararga do ngoluon. Arga pe hita ndang ala sian dirinta hita arga, alai ala Jesus do nampuna dohot mamangke ngolunta. Di dok Ibu Theresia : "Ketika kita mengerjakan sesuatu tanpa Yesus, kita sedang mengerjakannya untuk sebuah kehancuran. Ketika kita mengerjakan sesuatu bersama Yesus, kita sedang mengerjakannya untuk sebuah keberhasilan."

3. Mangaramoti Lingkungan Hidup.

Tutu rodi tingki on, sai marbuhalbuhal dope mata mual mambahen hita boi manginum aek na tio. So pola tapanghilalahon dope arga ni mangaramoti aek. Hape nunga sada kekhawatiran na mengglobal nuaeng on taringot aek na ias (Masalah terbesar yang mengancam kehidupan kita di planet ini adalah kekurangan air bersih). Nunga dipanghilalahon i nuaeng di kota-kota besar. Molo so taparrohahon mulai nuaeng laho mangaramoti alam, tutibuna ma masa kekurangan air bersih. Gok ni penebangan hutan, pengerusakan alam, mangambolonghon sampah tu batang aek (sungai) patibuhon hasesega ni portibion mambahen hasusaan di angka sundut nanaeng ro taruli di angka aek na ias. Hape disangkapi Debata do : BungkaonKu ma angka sunge di atas robean na saesae nang angka mual di parsitongaan ni rura, bahenonKu ma halongonan i gabe tao, jala tano bangkalbangkal gabe haroroan ni aek.

PatubuonKu ma di halongonan hau ares, sampinur tusam dohot hau jarak, suanonKu ma di adaran hariara jabijabi rap dohot bintatar (Jes. 41: 18-19). Boha do hita ? Naeng do dohot patulushon sangkap ni Debata ? Di taon 2009, di cananghon do gabe Tahun Diakonia ni Hurianta. Marlapatan parsidohot do hita jala marsitutu laho patulushon sangkap nauli ni Debata mambahen hadedenggan ni portibi on. Antong tarohahon ma nang mangaramoti lingkungan hidup. Amen.

Jamita Minggu 3 dung Trinitatis
Tgl. 28 Juni 2009
1 Musa 7 : 10 - 24
Pdt.S. Situmorang, S.Th
Pendeta HKI Resort Pahae Jae

Rimas dohot Haluaon Sian Jahowa


I. PATUJOLO
Dimulanai uli jala mansai denggan do saluhut portibion dohot pangisina rodi jolma naparjoloi ditompa Debata. Alai ala ni pangela ni sibolis i madabu do jolmai tu dosa. Ndang boi dirajai jolmai dirina dohot na tinompa ni Debata, hinorhon ni dosai hona uhum jolma na parjoloi. Dung lam torop jolmai lam martimburak do dosai diula, ala ni tarrimas ma Debata . Dina tarrimas Debata laos di patuduhon asini rohaNA paluahon naporsea tu lbana. Di 1 Musa 7 on boi idaonta uhum na nilaluhon ni Debata dohot haluaon tu naporsea, na unduk jala burju mangulahon pangoloion tu Debata.

II. HATORANGAN
Di ida Debata nunga lam martimburak dosa ni jolma, ai tung saluhutna mardaging paroa pangalahona. Alai anggo SiNoak asi do roha ni Jahoba tu ibana, ai jolma na bonar jala nadaulat roha so siNoak ( 6:8,9) Di dok Debatama tu si Noak : Nunga ro ajal ni nasa namardaging …. On pe ripashononHu ma nasida ( 6 : 13 ). Di suru Debata ma siNoak asa dibahen sada parau ai naeng paroon ni Debata ma aek nasumar laho mangaripashon nasa namardaging angka na ditoru ni langit (6:14-17 ) Di haporseai si Noak do saluhut nanidok ni Debata alani i dibahen ibana do sude songon na tinonahon ni Debata tu ibana. Dung sidung parau dibahen si Noak disuru Debata ma si Noak bogot tu parau i dohot sude isi ni bagasna suang songoni dohot angka pinahan hombar tu natinonahon ni Debata ( 7:1-3 ).
Di ayat 11 Di patorang : Paonom ratus taonhon, dingolu ni si Noak dibulan sipahadua ari sampuluh pitu marbuhalbuhal ma sude angka mual, pandohonan patuduhon, patoranghon hinasintong ni namasai. Asa ndada dongeng aek nasumar i jala ndada peristiwa alam alai sada sejarah na dipatupa Debata, siingoton ni jolma diportibion. Dibagasan sejarah i mangula Debata patuduhon huasona manguhum pardosa dohot paluahon jolma na porsea. Arga situtu do sejarah di angka nabisuk marroha jala naporsea tu Debata.
Dibagasan sejarah i adong do na so sitorushonon ni jolma, umpamana dosa manang pemberontakan tu Debata. Alai angka na denggan na marparbuehon haporseaon dohot biar maradophon Debata, na marhaujungan tu hangoluan, haluaon ima sipareahon dohot sipahebahebaon tu generasi na imbaru.
Ayai 13 - 16 : Uhuman ni Debata napaimbaruhon. Diayat on dipatorang dipalua Debata si Noak rap dohot sude isi ni bagasna siala habonaron na maradophon Debata ( 7:1 ) Sian on boi antusan, dipaihut ihut jala diparrohahon Debata do tongtong ulaon dohot pangalaho ni jolma diportibion. Ndang adong na holip sian parnidaan ni Debata. Ala diida Debata do pangalaho ni siNoak nadaulat i gabe dapotan asi ni roha ibana sian Debata. Ndada holan si Noak di palua Debata dohot do nang binatang na marragam-ragam jala marpasang-pasangan diparo tu parau i.
Marhite si Noak dohot sude pangisi ni bagasnasuang songoni nang angka pinahan namarragam -ragam na di pabongot Debata tu parau i, Debata naeng mambahen generasi naimbaru (Paimbaruhon).
Diujung ni ayat 16 didok: Dungi dihinsu Jahowa ma sian pudi parau i, pandohan di hinsu dison boi gombarhononta tu pemeteraian (Sahap) ni angka na pinillit/ naporsea na dapot haluaon sian Debata.
Ayat 17-24, Ndang adong na malua sian Rimas ni Jahowa so holan si Noak dohot pangisi ni bagasna nang angka binatang namarragam na masuk tu parau i. Debata na marhuaso jala guru di Ibana do sude pangisi ni tano on. Alana lam martimburak dosa ni jolma i ingkon lalu rimasNa tu portibi on. Ndang adong na boi malua sian rimas ni Debata so holan si Noak dohot pangisi ni bagasna. Beha pe gogo, bisuk, pistar dohot malo ni jolma ndang adong na boi malua sian aek nasumar i so holan na daulat roha jala setia tu Debata (Porsea tu Debata).
III. Sipahusorhusoron ni roha dohot Siauhononhon:
  • Aek nasumar di pamasa Debata tu portibion ala ni dosai gabe tarrimas Debata. Ndang adong namalua sian rimas i so holan si Noak dohot pangisi ni bagasna.
  • Aek nasumar patuduhon ndang adong na mangalobi i (mangatasi) huaso ni Debata, guru di Ibana do saluhut portibion rodi pangisina.
  • Aek nasumar i sada sejarah nabotul - botul terjadi ndada dongeng manang peristiwa alam. Dibagasan sejarah i mangula Debata jala dipalua si Noak dohot isi ni bagasna ala ni hadaulaton dohot hasintongan na tu Debata (haporseaon na).
  • Dihinsu Debata parau i sian pudi, gabe sada gambaran pemateraian tuhaluaon na jinaloni si Noak dohot isini bagasna.
  • Aek nasumar dipadan na robi gabe sada uhuman tu jolma pardosa alai marhite - hite naung ro Jesus Aek gabe haluaon, marhite - hite pandidion. Didok Jesus do Ibana do aek hangoluan.
  • Tapasiding ma rimas ni Debata marhite - hite na tardidi, porsea jala daulat roha hita tu Jesus i.
  • Marhite haporseaonta tu Jesus i ma gabe parau haluaon di hita.
  • Tapatuduhon ma haporseaonta marhite - hite na setia hita manjaga keharmonisan hubungan tu Debata, tu dongan jolma dohot tu alam nang binatang na di portibion. Amen.